Yıl: 2022

Sigortalılığın tespiti davası ya da diğer adıyla hizmet tespit davası, sigortasız şekilde çalıştırılan ve bu nedenle sigorta primleri yatırılmayan işçilerin; geçmişe dönük olarak sigorta primlerinin tamamlatılması amacıyla açtıkları bir dava türüdür.   Sigorta primleri eksik ödenen, işe giriş bildirgesi düzenlenmeyen, uzun ya da kısa vadeli sigorta primleri yatırılmadan sigortasız şekilde çalıştırılan işçiler, bu dava ile prim kayıplarını ve toplam sigortalılık günü kayıplarını telafi edebilir.

İşçi ve işveren arasında kurulan iş ilişkisine devam edilip edilmeyeceği kararının, belirli bir süre geçmesi sonunda verilmesine olanak tanıyan sözleşmelere; deneme süreli iş sözleşmesi denilmektedir.   İş sözleşmesine eklenecek deneme süresi ile işçi çalışma koşullarını ve bu koşulların kendisi açısından uygunluğunu görmekte; işveren ise işçinin bu işe uygun olup olmadığını test edebilmektedir.

Doğum izni, doğum yapacak veya yeni yapmış kadınlar ile eşleri doğum yapan babalara verilen, kesintisiz ve ücretli bir izin türüdür. Hamilelik sürecinin başladığı andan itibaren devreye girmektedir. İş Kanunu’na göre; hekim raporu sonucunda gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçiler daha hafif ve sağlığına uygun işlerde çalıştırılmalıdır.

İş sözleşmesi, işçinin belirli ya da belirsiz süre ile işverene bağımlı şekilde iş görmeyi; işverenin de bu çalışma karşılığında  işçiye bir ücret ödemeyi yüklendiği sözleşme türüdür. Bu sözleşme ile işçi, işverenin emirlerini yerine getireceğini; işveren de işçinin emeği karşılığında bir ücret ödeyeceğini taahhüt etmektedir. Hizmet sözleşmesi olarak da adlandırılmaktadır. 

İş yerindeki mevcut çalışma koşullarında gerçekleştirilen bir değişikliğin esaslı sayılması için işçi açısından çalışma şartlarının ağırlaşması ölçüt alınmaktadır. Buna göre, işçinin değişiklik yapılmadan önceki ve sonraki hali birbiri ile karşılaştırılır. Eğer işçi açısından aleyhe bir durum bulunuyor ise bu değişikliğin esaslı değişiklik olduğu söylenebilir.

İş güvencesi, 30 veya daha fazla işçinin çalıştığı bir iş yerinde, belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışan ve en az 6 aylık kıdeme sahip olan işçilerin sahip olduğu bir haktır. İş akdinin feshini belirli usul ve geçerlilik şartlarına bağlayarak işçiyi koruma altına alan bir güvencedir. İş güvencesine sahip olan işçilerin iş sözleşmeleri, ancak geçerli veya haklı bir nedene dayanılarak feshedilebilir.

Belirsiz süreli iş sözleşmesi, işçi ve işveren arasında belirli bir süre belirtilmeksizin yapılan iş anlaşmasıdır. Bu tür sözleşmelerde işin ne zaman sona ereceği önceden belirlenmez. İşçinin işe başlamasıyla birlikte, iş sözleşmesi belirsiz süreli hale gelir ve işçi ile işveren arasındaki çalışma ilişkisi süresiz olarak devam eder. 

Bakiye süre ücreti alacağı, belirli süreli iş sözleşmelerinin anlaşılan tarihten önce feshedilmesi halinde hak kazanılan bir alacak türüdür. Böyle bir durumun meydana gelmesi halinde, geri kalan süreye ilişkin ücretler işçi tarafından talep edilebilir.

Belirli süreli iş sözleşmesi, ,tarafların bu sözleşme kurulduğu an itibari ile hukuki ilişkinin ne zaman sona ereceğini bildiği, bir işin ya da olgunun tamamlanması gibi koşullara bağlı olan ve sözleşmenin sona erme anının örtülü veya açık şekilde sözleşmede kararlaştırıldığı bir sözleşme türüdür.

İstifa, bir çalışanın iş sözleşmesini kendi isteğiyle sona erdirmesidir. Yazılı veya sözlü olarak yapılabilir. Ancak yazılı şekilde yapılması daha güvenlidir. Kimse çalışmaya zorlanamayacağından, istifanın geçerli olması için işverenin kabul etmesi gerekmez.