Veraset İlamı Nedir? Nasıl Çıkarılır? 

Veraset ilamı, muris ölümünde mirasçıların hak sahipliğini kanıtlamaya yarayan belgedir. Özellikle tenkis ve izale-i şüyu davalarında gereklidir. Bu yazımızda konu ile ilgili merak edilen soruların cevapları verilecektir.

Veraset İlamı Nedir? 

Veraset ilamı, bir mirasçının muris ölümünden sonra miras payını belirlemek ve mirasçıların kimler olduğunu kanıtlamak için başvurduğu belgedir.  Bu sebeple mirasçılık belgesi de denir.

Türk Medeni Kanunu madde 598‘e göre, mirasçılık belgesi atanmış veya yasal mirasçılara verilir. Yasal mirasçıların kimliklerini ibraz etmeleri yeterliyken, atanmış mirasçıların durumu mahkeme ya da noter ile kanıtlaması şarttır. 

Veraset İlamı Ne İşe Yarar? 

Veraset ilamı en başta, murisin ölümü sonucu oluşan terekedeki hak sahibi mirasçıların hukuki durumunu belirlemeye yarar. Bununla birlikte şu durumlar için de gereklidir: 

• Mirasçılık sıfatını kanıtlamak, mirasçılar için birçok resmi işlem gerektiği için önemlidir. Mirasçılık sıfatının ispatı, mirasçılık belgesinin sunulmasıyla gerçekleşir. 
• Mirasçıların tereke üzerinde haklarını koruma ve işlem yapma yetkisi için bu belge ile mirasçı oldukları tespit edilmelidir. 
• Taşınmaz mallar üzerindeki mülkiyet haklarının mirasçılar tarafından kullanılabilmesi ve tasarruf edilebilmesi için gerekir. 
• Murisin taraf olduğu ya da murise karşı açılan davalarda, taraf ehliyeti ve sıfatlarının belirlenmesinde kullanılır. 

Ayrıca, kamu kurumlarıyla ilişkilerde, veraset intikal vergisi ödemelerinde, şirket hisselerinin mirasçılara devredilmesinde ve murisin karıştığı sözleşmelerin tarafları için hak ve yükümlülüklerin belirlenmesinde veraset ilamına ihtiyaç duyulmaktadır. 

Veraset İlamı Nasıl Alınır? 

Veraset ilamı, Türk Medeni Kanunu’nun 598. maddesi uyarınca noter ya da sulh hukuk mahkemelerinden alınmaktadır.  

Mirasçılık belgesi almanın en hızlı yolu noterdir. 2011 yılına kadar sadece Sulh Hukuk Mahkemelerinden alınabilmekteyken; 2011 yılında yapılan kanun değişikliği ile noterler de bu yetkiye sahip olmuştur.

İlamı almak için mirasçının başvurusu yapması şarttır. Noter ve mahkemeler, başvuru olmaksızın bu belgeyi düzenlemez. 

1.Noter Yolu 

Mirasçılık belgesi almak için mirasçının, gereken belgeleri de ekleyerek notere başvurması gerekir. 

Ancak, noterlik bu belgeyi her durumda vermez. Aşağıda sayılan durumların varlığı halinde veraset ilamı ancak Sulh Hukuk Mahkemelerinden alınabilir: 

• Mirasçı ve miras bırakan arasında soy bağının bulunmaması halinde (akraba olmaması), 
• Mirasçıların yabancılık unsuru taşıması halinde (yurt dışında ikamet etmek veya yabancı ülke vatandaşı olmak), 
• Nüfus kaydının yerince açık olmaması durumunda, 
• Miras bırakanın vasiyetname bırakması halinde, 

Eğer yukarıda sayılan durumlardan biri dahi mevcutsa noterden alınamaz. 

2.Sulh Hukuk Mahkemesi Yolu 

Veraset ilamı almanın bir diğer yolu, sulh hukuk mahkemesine başvurmaktadır. Başvuru, mirasçılardan herhangi birinin yerleşim yeri ya da miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesine yapılmak zorundadır. 

Mirasçılık belgesi talebi, nüfus kaydı örneği de eklenerek bir dilekçe ile mahkemeye sunulmalıdır. Noterliğe kıyasla daha uzun vakit alır. 

Veraset İlamı Almak İçin Hangi Belgeler Gerekli? 

Mirasçılık belgesi almak için gereken belgeler şunlardır: 

• Nüfus kayıt örneği 
• Nüfus cüzdanı fotokopisi 
• Talep içeren dilekçe 
• Ölüm belgesi 

Murisin ölüm belgesi yurt dışından alındığı takdirde, apostil şerhi almak ve belgeyi Türkçeye çevirmek için yeminli tercümanlarla işlem yapılması şarttır. 

Mirasçılık Belgesi Ne Kadar Süre Geçerli Olur? 

Veraset ilamı, yasal mirasçıları ve paylarını belirlediği için belgenin geçerliliği için herhangi bir zaman sınırlaması yoktur. Aynı zamanda belgeyi çıkarmak için de belirli bir süre kısıtlaması bulunmamaktadır. 

Mirasçılık Belgesi Ölümden Kaç Gün Sonra Alınır? 

Mirasçılık belgesi talebinde herhangi bir zaman kısıtlaması bulunmamaktadır. Muris öldükten sonra her zaman alınabilir.  

Ancak, ölüm gerçekleştikten sonra mirasın devri nedeniyle mirasçılar arasında elde edilen malvarlığı değeri vergilendirilir. Bu vergiyi ödemek için ölüm tarihinden itibaren 1 aylık bir süre tanınır. Aksi takdirde, mirasçılar vergi cezalarıyla karşı karşıya kalabilirler. 

Veraset İlamının İçeriği 

Mirasçılık belgesinin geçerli olması için içeriğinde belirli bilgilerin açık ve net bir şekilde bulunması gerekir. Veraset ilamının zorunlu içeriği şu unsurlardan oluşur: 

• Miras bırakanın kimlik bilgileri 
• Ölüm Tarihi 
• Mirasa dahil olan mirasçıların kimlik bilgileri ve payları 
• Art mirasçı tasarrufu varsa, bu tasarrufun içeriği ve ön mirasçının kimliği 
• Mirasçı atanmasında, ölüme bağlı tasarrufun iptal edilebilme hakkının korunduğu 
• Mirasçı atamasının açılıp açılmadığı, açıldıysa hangi mahkemede açıldığı 
• Mirastan çıkarılma ya da feragat varsa, bu ölüme bağlı tasarrufun içerik ve şekli 
• Mirastan mahrumiyet durumunun tespiti. 

Zorunlu unsurlarda eksik bulunması ilamı da geçersiz hale getirir. 

Mirasçılık Belgesi Talep Şartları 

Veraset ilamı talep etmek için hak sahiplerinin yetkili kurumlara başvuru yapması gerekir. Talebin kabulü için aranan şartlar şunlardır: 

• Muris ölmüş ya da hakkında gaiplik kararı verilmiş olmalıdır. 
• Talep etme yetkisi olan kişiler tarafından başvuruda bulunulmalıdır. 
• Talep öncesi tüm mirasçıların kimlikleri bilinmelidir. 
• Miras sözleşmesine veya vasiyetnameye bir aylık süre içerisinde itiraz edilmemiş olması gerekir. 

Şartlar taşındığı takdirde mirasçılık belgesi talep edene verilir. 

Kimler Veraset İlamı Talep Edebilir? 

Veraset ilamı talep etme hakkına atanmış mirasçılar ve yasal mirasçılar sahiptir. Yasal mirasçılar, kan esasına dayalı olarak belirlenen sınırlı sayıda kişilerdir. Atanmış mirasçılar ise murisin bıraktığı miras sözleşmesi veya vasiyetnameyle atanan kişilerdir. 

Hem atanmış hem de yasal mirasçılar, mirasçılık belgesinin düzenlenmesini talep etmek için noter veya sulh mahkemelerine başvurabilir. 

Kimler Talep Edemez? 

Mirasçılık belgesi talep etme yetkisi olmayan kişiler şunlardır: 

• Mirası ret ya feragat edenler 
• Boşanan eş 
• Miras bırakan tarafından mirastan çıkarılan kişiler 
• Terekeyle ilgisi bulunmayan 3. şahıslar 
• Miras hakkından yoksun olanlar 

Kural olarak bu kişilerin mirasçılık belgesi talep etme hakkı bulunmamaktadır. 

Veraset İlamı ile İntikal Nasıl Gerçekleşir? 

Murisin bıraktığı malvarlığının, tereke adı altında mirasçılara geçmesine mirasın devri ya da intikal denir. Murisin ölümüyle birlikte, bu intikal otomatik olarak mirasçılara geçer. 

Ölüm sonucu mirasçılar; murisin sahip olduğu ayni haklar, alacaklar, diğer malvarlığı hakları ve taşınmazlar üzerindeki zilyetlikleri doğrudan kazanır. Ancak murisin ölümünün ve mirasçıların hak sahipliğinin belirlenmesi için intikal işlemlerinin yapılması gerekir. Bu işlemler, mirasçılar tarafından bizzat ya da bir miras avukatı yardımıyla gerçekleştirilir. 

Veraset İntikal İşlemleri Nasıl Yapılır? 

İlk adım olarak, mirasçıların bu sıfatı kanıtlayan bir veraset ilamı edinmesi gerekir. 

Ardından şu adımlar izlenir: 

• Mirasçılık belgesinin aslıyla vergi dairesine başvurulur ve veraset beyannamesi alınır. 
• Bu beyanname mirasçılar tarafından doldurulur. Beyannamede miras bırakanın sahip olduğu taşınır ve taşınmazlar, alacak ve borçlar detaylı şekilde listelenir. 
• Terekede değerlerinin tek ya da daha fazla beyanname ile bildirilmesi mümkündür. 

Veraset beyannamesinin verilmesi ve bildirimin yapılması, ölüm anından itibaren 1 ay içerisinde gerçekleşmelidir. Ancak bu süre, 3 ay daha uzatılabilir. 

Veraset beyannamesi bildirimi sadece tek bir mirasçı tarafından yapılabilir. Bütün mirasçıların bu işlemi yapmasına gerek yoktur. 

Veraset İntikal İşlemlerinde Avukatın Önemi 

Veraset intikal işlemleri, hukuki süreçler ve vergi yükümlülükleri içeren karmaşık bir süreçtir. Bu nedenle, bir miras avukatı bu süreçte önemli role sahiptir.  

• Hukuki Danışmanlık: Avukat, mirasçılara veraset ilamı alma süreci hakkında hukuki danışmanlık sunar. Mirasçıların haklarını ve yükümlülüklerini anlamalarına yardımcı olur. 
• Belge Hazırlama: Avukat, gerekli tüm belgelerin düzenlenmesi sağlar. Gerekli olan belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanması önemlidir. 
• Vergi Danışmanlığı: Veraset intikalinde vergi yükümlülükleri bulunur. Avukat, mirasçılara vergi konularında danışmanlık yapabilir ve vergi beyannamesinin düzenlenmesine yardımcı olabilir. 
• Miras Paylarının Dağıtımı: Avukat, mirasçıların miras paylarını doğru bir şekilde hesaplayabilir ve dağıtımını organize eder. Bu, mirasçılar arasında potansiyel anlaşmazlıkları önler. 
• Hukuki Sürecin Yönetimi: Veraset intikal işlemleri sırasında mahkeme işlemleri gerekebilir. Avukat, bu süreçleri yönetir ve mirasçıları mahkemede temsil eder. 
• Anlaşmazlık Çözümü: Mirasçılar arasında anlaşmazlık durumunda, avukat bu anlaşmazlıkların çözülmesine yardımcı olabilir ve mahkemede temsil edebilir. 

Sonuç olarak, veraset intikal işlemleri karmaşık ve hassas bir süreçtir. Profesyonel hukuki yardım almak, mirasçıların haklarını korumak ve işlemleri sorunsuz bir şekilde tamamlamak için önemlidir. Bu nedenle, bir miras avukatının bu süreçteki rolü büyük bir öneme sahiptir. Konu hakkında daha detaylı bilgi almak istiyorsanız, bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Veraset İlamı Sık Sorulan Sorular 

Konuyla alakalı en çok sorulan soru ve cevapları aşağıdadır.