Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma | Evlilik Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İş hayatında kadın çalışanlar için evlilik nedeniyle işten ayrılma durumu, akıllara “Evlenince tazminat alınır mı?” sorusunu getirmektedir.

Halk arasında “evlilik tazminatı” olarak bilinse de hukuken bu bir kıdem tazminatı hakkıdır.

Bu hak, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi ile güvence altına alınmıştır. Buna göre kadın çalışanlar, evlendikten sonra 1 yıl içinde evlilik tazminatı alarak işten ayrılabilir.

Bu rehberde, evlilik nedeniyle işten ayrılmada kıdem tazminatı alma şartlarını, süreci ve bilmeniz gereken tüm detayları ele alıyoruz.

Evlilik Tazminatı (Kıdem Tazminatı) Nedir?

1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca, evlilik tazminatı:

Kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde iş sözleşmesini kendi isteğiyle feshetmesi halinde işveren tarafından ödenen kıdem tazminatıdır.

Tazminat, işçinin o işyerinde çalıştığı her bir tam yıl için, son 30 günlük brüt ücreti tutarında hesaplanır.

Erkek işçiler bu hakka sahip değildir.

Ancak, erkek işçilerin de tazminat alarak işten ayrılabilecekleri özel düzenlemeler bulunmaktadır. Erkek işçinin askerlik görevi nedeniyle işten ayrılması buna örnektir.

🔗 Detaylı bilgi için:
Askere giderken tazminat alınır mı?

Evlilik Nedeniyle Kıdem Tazminatı Almanın Şartları

Kadın işçilerin evlendikten sonra işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatı alabilmeleri için bazı yasal koşulları yerine getirmeleri gerekir.

Aşağıdaki şartlar yerine getirildiğinde, evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçi haklı nedenle fesih yapmış sayılır ve kıdem tazminatına hak kazanır.

1. Kadın İşçi Olmak

Bu hak yalnızca kadın işçilere tanınmıştır.

• Erkek çalışanların evlilik nedeniyle işten ayrılmalarında kıdem tazminatı hakkı bulunmaz.
• Bu düzenleme, 1475 sayılı İş Kanunu’nun yürürlükte kalan 14. maddesine dayanmaktadır.

2. En Az 1 Yıl Kıdem

Kıdem tazminatına hak kazanmak için işyerinde en az 1 yıl çalışılmış olmalıdır.

• 1 yıldan az süre çalışanlar bu haktan yararlanamaz.
• İşten çıkarılma nedeni, işçinin kusuruna dayanıyorsa (örneğin devamsızlık, yüz kızartıcı suçlar), kıdem hakkı kaybedilir.

3. Nikah Tarihinden İtibaren 1 Yıl İçinde Fesih

Kadın işçi, resmi nikah tarihinden itibaren 1 sene içinde işten ayrılmalıdır.

• Süre, resmi evlilik tarihinden itibaren hesaplanır.
• 1 yıllık süre hak düşürücü süredir; sonrasında bu gerekçeyle tazminat talep edilemez.

4. Yazılı Bildirim Zorunluluğu

İşten ayrılırken nedenin evlilik olduğunu yazılı olarak işverene bildirmek gerekir.

• Dilekçe ile işverene sunulmalıdır.
• Dilekçede “evlilik nedeniyle işten ayrılma” ifadesi açıkça yer almalıdır.
• Yazılı beyan, hukuki ispat açısından kritik önemdedir.

Evlilik Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Evlilik tazminatı, hukuki olarak kıdem tazminatı niteliğindedir ve aynı şekilde hesaplanır.

Her bir tam yıl için, işçinin son aldığı giydirilmiş brüt ücretin 30 günlük tutarı esas alınır.

📌 Formül:
Kıdem Tazminatı = Giydirilmiş Brüt Ücret × Çalışılan Süre (Yıl + Ay)

✅ Giydirilmiş Brüt Ücret Nedir?

Brüt ücret, çalışana yapılan ödemelerin vergi ve SGK kesintileri öncesindeki toplam tutarıdır; yani net maaştan daha yüksektir.

Giydirilmiş brüt ücret ise çalışana düzenli olarak sağlanan tüm ek menfaatleri de kapsayan ücret türüdür:

• Düzenli prim ve ikramiyeler
• Yol ve yemek yardımı
• Çocuk, yakacak gibi ayni veya nakdi yardımlar

Bu ödemelerin aylık ortalaması, brüt maaşa eklenerek giydirilmiş brüt ücret hesaplanır.

✅ Çalışma Süresi Nasıl Hesaplanır?

• İşe başlama ile iş sözleşmesinin fesih tarihi arasındaki toplam fiili süre dikkate alınır.
• Tam yıllar ayrı, küsurat aylar ayrı hesaplanır.

Örnek Hesaplamalar

📌 Örnek 1: Tam Yıllı Hesaplama

Hesaplama:
25.000 TL × 3 yıl = 75.000 TL

📌 Örnek 2: Küsuratlı Yıl Hesaplaması (3 yıl 6 ay)

📌 Hesaplama:

• 25.000 TL × 3 yıl = 75.000 TL
• (25.000 TL ÷ 12 ay) × 6 ay = 12.500 TL
• Toplam = 87.500 TL

Hesaplamada Dikkat Edilmesi Gereken 5 Kritik Nokta

✅ Sadece kadın işçilere tanınır.
İş Kanunu’na göre evlilik tazminatı hakkı yalnızca kadın çalışanlara aittir.

✅ 1 yıl içinde işten ayrılmak gerekir.
Resmi evlilik tarihinden itibaren 12 ay içinde fesih yapılmazsa hak kaybedilir.

✅ Sebep yazılı dilekçeyle bildirilmelidir.
İşten ayrılma gerekçesi “evlilik” olarak açıkça yazılmalı ve işverene sunulmalıdır.

✅ Zamanaşımı süresi 5 yıldır.
Tazminat ödenmezse 5 yıl içinde dava açma hakkı vardır.

✅ Diğer işçilik alacakları da istenebilir.
Yıllık izin ücreti, fazla mesai gibi diğer haklar da aynı dava ile talep edilebilir.

💡 Not:
Süreci güvenceye almak için yazılı başvurunuzu noter üzerinden yapmanız önerilir.

Evlenen İşçi İşten Çıkarılabilir Mi?

Hayır. Evlenmek, işten çıkarma gerekçesi olamaz. İş Kanunu’na göre, bir işçinin sadece evlendiği için işten çıkarılması haksız ve geçersiz bir fesih sayılır.

Bu tür bir uygulama, kadın işçiye karşı ayrımcılık niteliği taşır ve işveren açısından ciddi hukuki sonuçlar doğurur.

Evlilik Nedeniyle Haksız Fesih Halinde İşçinin Hakları

✅ Kıdem Tazminatı
İşten çıkarılan kadın işçi, çalışma süresi 1 yılı aşmışsa kıdem tazminatına hak kazanır.

✅ İhbar Tazminatı
İşveren, ihbar süresine uymadan fesih yaparsa işçiye ayrıca ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.

✅ Ayrımcılık Tazminatı
Fesih, cinsiyet veya medeni duruma dayalı ayrımcılığa giriyorsa, işçi ayrımcılık tazminatı da talep edebilir.

✅ İşe İade Davası
İş güvencesi kapsamında olan işçiler, fesih bildiriminden itibaren 30 gün içinde işe iade davası açabilir.

Evlilik Sebebiyle İşten Ayrılırken İhbar Süresi Beklenir Mi? 

Hayır. Evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçi için ihbar süresi geçerli değildir. Çünkü bu durum, haklı nedenle fesih sayılır ve bildirim süresi şartı aranmaz.

Ayrıca, işçi dilediği zaman başka bir işe girebilir. Bu hakkı kullanmak, yeni bir işte çalışmaya engel değildir.

Neden İhbar Süresi Uygulanmaz?

• Kadın işçi, resmi evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde kendi isteğiyle işten ayrıldığında, 1475 sayılı İş Kanunu madde 14’e göre haklı nedenle fesih yapmış olur.
• Bu nedenle, işverene önceden bildirim yapma zorunluluğu (ihbar süresi) yoktur.
• İşçi bu durumda ihbar tazminatı talep edemez, çünkü fesheden taraf kendisidir.

İşten ayrılmadan önce, hak kaybına uğramamanız için bir iş avukatına danışmanızı tavsiye ederiz.  

Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılınca İşsizlik Maaşı Alınır Mı? 

Hayır. Evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçilere işsizlik maaşı ödenmez.

Neden İşsizlik Maaşı Alınamaz?

• İşsizlik maaşı, işverenin işçiyi haksız yere işten çıkarması durumunda verilir.
• Evlilik nedeniyle ayrılık, işçinin kendi isteğiyle yaptığı haklı fesih olduğu için bu hak devreye girmez.
• Yani bu durumda “işsiz kalma” durumu iradi olduğu için işsizlik ödeneği kapsamı dışındadır.

Kısa Özet:

Evlendikten Sonra Başka İşe Başlanabilir Mi?

Evlenerek işten ayrılan işçi, farklı bir işe başlamakta serbesttir.

Hiç kimse, çalışma hak ve özgürlüğünden mahrum bırakılamaz.
İşçinin yeni işe başlaması halinde, yeni bir iş sözleşmesi kurulmuş olur. Kıdem yılı sıfırlanır. 

Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılmada SGK Çıkış Kodu Nedir? 

Kadın işçi evlendiği için işten çıkarsa, SGK çıkış kodu 13 verilir.

Bu kod, işçinin evlenmesi nedeniyle işi bıraktığını gösterir. İşten çıkış sebebinin, SGK çıkış koduyla uygun olması gerekir. 

Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılırken İhtarname Çekmek Zorunlu Mu? 

Hayır, evlilik sebebiyle işten çıkmak isteyen işçi, işverene ihtarname göndermek zorunda değildir. 

İşçi, ihbar sürelerini beklemeden ve ihtar çekmeden doğrudan işten ayrılabilir. 

Bu bir zorunluluk olmamakla birlikte, noter yoluyla ihtarname çekmeniz daha sağlıklıdır.
Çünkü, işçinin evlilik tazminatı alabilmesi için işten ayrılma sebebinin evlilik olduğunu kanıtlaması şarttır. İhtarname ise yazılı bir kanıttır. İleride meydana gelebilecek hukuki anlaşmazlıklarda, ihtarname ispat aracı olarak kullanılır. 

Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma Dilekçe Örneği 

Aşağıda evlilik sebebiyle işten ayrılma ihtarname örneği bulunmaktadır. Fakat bunun genel bir örnek olduğunu unutmayın.

Her somut olay kendi özelliklerine göre değerlendirilir. İhtarname çekmeden önce bir iş avukatına başvurmanız daha sağlıklı olacaktır.
Aksi takdirde hak kayıpları ile karşılaşmak olasıdır.

ANKARA … NOTERLİĞİNE  

İHTARNAME 

İHTAR EDEN:  

İHTAR EDİLEN: 

KONU: İş Sözleşmesinin evlilik nedeniyle 1475 S.Y. 14. maddesi gereğince feshi ve işçi alacaklarının ödenmesi talebi. 

1- Şirketinizde …………..-…………. tarihleri arasında …………………… pozisyonunda çalışmaktayım. 06.01.2024 tarihinde evlendim. 

2- 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine göre; kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren bir sene içerisinde kendi isteğiyle iş akdini sona erdirmesi durumunda, işçiye kıdem tazminatı ödenir. Bu hükme dayanarak, evlilik nedeniyle …/…/… tarihinden itibaren iş sözleşmemi feshediyorum. 

3- Gerekli işlemlerin yapılması ve evlilik tazminatımın hesaplanıp ödenmesiyle birlikte, İş Kanunu’ndan kaynaklanan hafta tatil ücreti, genel tatil ücreti, fazla çalışma ücretleri, yıllık izin ücretleri ve diğer ücret alacaklarımın 3 gün içinde aşağıdaki banka hesabıma yatırılmasını talep ediyorum. Aksi takdirde, alacağın tahsili için yasal yollara başvuracağımı ve bu durumda doğacak yargılama giderleri ve avukatlık ücretlerinin de tarafınıza ait olacağını beyan, ihtar ve ihbar ederim. 

Saygılarımla. 

İhtar Eden 

BANKA BİLGİLERİ: 

Banka İsmi:  

Şube İsmi:  

IBAN numarası: 

EK: Evlilik cüzdanı fotokopisi, aile nüfus kaydı 

Tarih :…/…/20… 

Sayın Noter; 3 nüshadan ibaret işbu ihtarnamenin bir örneğinin muhataba APS yolu ile tebliği, bir örneğinin dairenizde saklanmasını, tebliğ şerhine havi diğer örneğinin de tarafıma verilmesini talep ederim. 

Bu örnekte görüldüğü gibi ihtarname, işçinin iş akdini evlilik sebebiyle sonlandırdığını ve kıdem tazminatı ile diğer ücret alacaklarının ödenmesini talep ettiğini belirtir.

İhtarname, noter yoluyla gönderilir. Hızlı veya normal tebligat yoluyla işverene tebliğ edilir. İhtarnameye, evlilik cüzdanı fotokopisi ve aile nüfus kaydı eklenmelidir.

İşveren Evlilik Tazminatınızı Ödemezse Ne Yapmalısınız? 

Tazminat hakkınız bulunsa dahi, işvereniniz ödeme yapmaktan kaçınabilir. Bu oldukça sık karşılaşılan bir durumdur.

Tazminatınızı alamadıysanız, işçi alacakları davası açarak hem ödenmeyen evlilik tazminatını hem de diğer işçi alacaklarını tek bir dava ile talep edebilirsiniz.  

İşçi alacakları davası açmadan önce arabuluculuk yoluna başvurmak zorunludur. Arabuluculukta anlaşma sağlanamaz ise dava yoluna geçilir.

Bütün bu süreç hukuki uzmanlık ve bilgi gerektirir. Yeterli bilgi ve deneyim olmaksızın hukuki yollara başvurursanız, hak kayıpları ile karşılaşmanız olasıdır.

Bu nedenle herhangi bir adım atmadan önce avukata danışmak her zaman daha sağlıklıdır. Avukatınız tüm süreci sizin adınıza vekaleten yürütecektir. 

Yasal Uyarı

Bu sayfa, genel bilgilendirme amacı taşımaktadır. Burada yer alan bilgiler, hukuki tavsiye niteliğinde değildir. Her dava, kendine özgü koşulları ve delil durumuyla farklılık gösterir. Bu nedenle, somut hukuki durumunuza ilişkin kesin ve bağlayıcı bilgi almak için bir avukata danışmanız gerekmektedir. Hukuki süreçlere ilişkin doğru bilgi, yalnızca kişiye özel danışmanlık hizmeti kapsamında sağlanabilir.

🔗 İlginizi çekebilir:
Evlilik sürecinde hukuki haklarınızı öğrenmek istiyorsanız, anlaşmalı boşanma nedir ve nasıl açılır? sayfamızda detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.