Kadın işçiler, evlilik nedeniyle işten ayrılma hakkına sahiptir. Bu hak, eski 1475 sayılı Kanunu’nun 14. maddesi ile düzenlenmiştir. Buna göre kadın çalışanlar, evlendikten sonra 1 yıl içinde evlilik tazminatı alarak işten ayrılabilir. Ankara iş hukuku avukatı olarak sizler için hazırladığımız bu yazıda, konuya dair merak ettiklerinizin cevabına ulaşabilirsiniz.
Evlenince Tazminat Alınır Mı?
Kadın çalışan, evlik nedeniyle işten ayrılırsa kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Erkek işçiler bu hakka sahip değildir. Halk arasında evlilik sebebiyle işten ayrılma tazminatı olarak da bilinir. Ancak, aslında hukuken kıdem tazminatıdır.
Evlilik Tazminatı Nedir?
1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesi’ne göre evlilik tazminatı, kadın işçi evlendikten sonra 1 sene içinde işten ayrılırsa işveren tarafından ödenen bir tazminat türüdür. Çalışanın o işyerinde çalıştığı her bir sene karşılığında, 30 günlük son brüt ücret tutarında tazminat ödenir. Evlilik sebebiyle işten ayrılan işçi, tazminat almak için bazı şartları yerine getirmek zorundadır.
Evlilik tazminatı alma şartları:
- İlk ve en önemli şart, kadın olmaktır. Erkek işçilerin evlilik tazminatı hakkı yoktur.
- İş yerinde en az bir sene çalışmak ve kıdem tazminatına hak kazanmak şarttır.
- Kadın işçi, evlilik tarihinden itibaren bir sene içinde işten ayrılmalıdır. Evlenme tarihi, resmi nikahın yapıldığı gündür.
- İşten ayrılma sebebinin evlilik olduğunu bildiren bir dilekçe ile iş sözleşmesi feshedilmelidir.
Bu şartları taşıyan kadın çalışanlar, işe başlama tarihinden sözleşmeyi feshettikleri tarihe kadar geçen her bir tam sene karşılığında, 30 günlük brüt ücretleri tutarında kıdem tazminatına hak kazanır.
Evlilik Tazminatı Hesaplama Nasıl Yapılır?
Bu tazminatın hukuken kıdem tazminatı olduğunu söyledik. Hesaplama da aynı şekilde yapılır. Yani, evlilik tazminatını hesaplarken; işçinin aynı işyerinde çalıştığı her bir sene için son aldığı giydirilmiş brüt ücretinin 30 günlük tutarı dikkate alınır.
Evlilik tazminatı hesaplama formülü: Kıdem tazminatı = (Giydirilmiş son brüt maaş x Çalışılan yıl sayısı)
Örnek Hesaplama:
Bir kadın işçi 2 yıl boyunca bir işyerinde çalışmış ve aldığı son brüt aylık ücreti 20.000 TL ise, evlilik tazminatı 2 * 20.000 = 40.000 TL olacaktır.
Evlilik tazminatı hesaplamada dikkat edilmesi gerekenler:
- Ödeme, son brüt kazancınız ve çalışma yılınızın toplamına dayanır.
- Sadece kadın işçilere ödenir.
- Evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde işten ayrılmalı ve evlilik tazminatınızın ödenmesini talep etmelisiniz. 1 sene geçtikten sonra bu sebebe dayanamazsınız.
- İşten ayrılma sebebinizin evlilik olduğunu bir dilekçe ile işverene bildirmelisiniz.
- Yıllık izinlerinizi kullanmadıysanız veya ödenmeyen fazla mesai ücreti gibi alacaklarınız varsa, işçi alacakları davası ile bu alacaklarınızı birlikte talep edebilirsiniz.
- İşveren kıdem tazminatınızı ödenmezse, işten ayrılma tarihinizden itibaren 5 yıl içinde dava açabilirsiniz.
- Evlilik tazminatı, giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanır. Giydirilmiş brüt ücret: Asıl brüt ücretinize; düzenli olarak ödenen primler, yol ve yemek yardımı gibi ek ücretlerin eklenmiş halidir.
Bu bilgiler ışığında, evlilik nedeniyle işten ayrılma tazminatınızı hesaplarken dikkate almanız gereken birçok faktör olduğunu görmekteyiz. Herhangi bir hak kaybı yaşamamak adına, alanında uzman bir iş hukuku avukatına danışmanızı tavsiye ederiz.
Evlilik Tazminatı Kimlere Ödenir?
İş Kanunu, evlilik sebebiyle işten ayrılma hakkını yalnızca kadın işçilere tanımıştır. Erkek işçiler bu hakka sahip değildir.
Ancak, erkek işçilerin de tazminat alarak işten ayrılabilecekleri özel düzenlemeler bulunmaktadır. Erkek işçinin askerlik görevi nedeniyle işten ayrılması buna örnektir. Askere giderken tazminat alınır mı adlı yazımızı inceleyerek konu hakkında daha detaylı bilgiye sahip olabilirsiniz.
Evlenen İşçi İşten Çıkarılır Mı?
Kadın işçi, evlendiği için işten çıkarılırsa bu durum ağır bir ihlal sayılır. İşçi, işten çıkarılma sebebinin evlilik olduğunu kanıtlarsa, kıdem tazminatının yanı sıra ihbar tazminatı ve ayrımcılık tazminatına da hak kazanır.
Evlenen kadın işçinin kıdem tazminatı hakkı, iş hukukunda kadın işçilerin korunması ve aile kurmalarını teşvik etmek için getirilmiş bir düzenlemedir. Bu hakkın kullanılması için yukarıda belirtilen şartlara dikkat edilmesi gerekir. Ayrıca, evlenen kadın işçinin kıdem tazminatı hakkı, aynı eşle yeniden evlenme halinde de geçerlidir.
Evlilik Sebebiyle İşten Ayrılmada İhbar Süresi Beklenir Mi?
Kadın işçiler için evlenmek haklı fesih sebebidir. Haklı fesihte ise bildirim sürelerine uyma zorunluluğu yoktur. Yani, kadın işçi evlendiği tarihten itibaren istediği gün işten ayrılma hakkına sahiptir. Bunun için işverene önceden haber verme zorunluluğu yoktur.
Bu hakkı kullanabilmek için işçinin evlilik belgesini işverene sunması ve feshi evlilik nedeniyle gerçekleştirdiğini belirtmelidir. Noter aracılığıyla gönderilen dilekçe en güvenli yöntemdir. Evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçi, tazminatlarını ve işçilik alacaklarını talep edebilir; fakat ihbar tazminatı talep edemez. Çünkü iş akdini fesheden taraf kendidir.
Evlilik sebebiyle işten ayrılan işçi, istediği zaman başka bir işe başlayabilir. İşten ayrılmadan önce, bir hak kaybına uğramamanız için alanında uzman bir iş avukatına danışmanızı tavsiye ederiz.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılan İşsizlik Maaşı Alır Mı?
Hayır, evlendiği için işten ayrılan işçiler, işsizlik maaşı alamaz. İşsizlik maaşı, işten haksız yere çıkarılan işçilere maddi destek sağlamak amacıyla oluşturulmuş bir uygulamadır. Ancak, her işten ayrılan işçi bu haktan yararlanamaz.
İşsizlik maaşı alabilmek için, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız bir sebeple feshedilmiş olması gerekir. Evlilik sebebiyle işten ayrılan işçi, kanunun kendisine tanıdığı hakkı kullanarak, kendi isteğiyle işten ayrılmış olur. Bu nedenle, evlenmesi nedeniyle işten ayrılan işçilere işsizlik maaşı ödenmez.
Evlendikten Sonra Başka İşe Başlama
Evlenerek işten ayrılan işçi, farklı bir işe başlamakta serbesttir. Hiç kimse, çalışma hak ve özgürlüğünden mahrum bırakılamaz. İşçinin yeni işe başlaması halinde, yeni bir iş sözleşmesi kurulmuş olur. Kıdem yılı sıfırlanır.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma SGK Çıkış Kodu Nedir?
Kadın işçi evlendiği için işten çıkarsa, SGK çıkış kodu 13 verilir. Bu kod, işçinin evlenmesi nedeniyle işi bıraktığını gösterir. İşten çıkış sebebinin, SGK çıkış koduyla uygun olması gerekir.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılırken İhtarname Zorunlu Mu?
Hayır, evlilik sebebiyle işten çıkmak isteyen işçi, işverene ihtarname göndermek zorunda değildir. İşçi, ihbar sürelerini beklemeden ve ihtar çekmeden doğrudan işten ayrılabilir.
Bu bir zorunluluk olmamakla birlikte, noter yoluyla ihtarname çekmenizi öneririz. Çünkü, evlenip işten ayrılan işçinin evlilik tazminatı alabilmesi için bu durumu kanıtlaması şarttır. İhtarname ise yazılı bir kanıttır. İleride meydana gelebilecek hukuki anlaşmazlıklarda, ihtarname ispat aracı olarak kullanılır.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma Dilekçe Örneği
Evlilik sebebiyle işten ayrılma ihtarname örneği aşağıda verilmiştir. Fakat bunun genel bir örnek olduğunu hatırlatmak isteriz. Her somut olay kendi özelliklerine göre değerlendirilir. Bir iş avukatına başvurmadan ihtar çekerseniz, hak kayıpları yaşayabileceğinizi unutmayın.
ANKARA … NOTERLİĞİNE
İHTARNAME
İHTAR EDEN:
İHTAR EDİLEN:
KONU: İş Sözleşmesinin evlilik nedeniyle 1475 S.Y. 14. maddesi gereğince feshi ve işçi alacaklarının ödenmesi talebi.
1- Şirketinizde …………..-…………. tarihleri arasında …………………… pozisyonunda çalışmaktayım. 06.01.2024 tarihinde evlendim.
2- 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine göre; kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren bir sene içerisinde kendi isteğiyle iş akdini sona erdirmesi durumunda, işçiye kıdem tazminatı ödenir. Bu hükme dayanarak, evlilik nedeniyle …/…/… tarihinden itibaren iş sözleşmemi feshediyorum.
3- Gerekli işlemlerin yapılması ve evlilik tazminatımın hesaplanıp ödenmesiyle birlikte, İş Kanunu’ndan kaynaklanan hafta tatil ücreti, genel tatil ücreti, fazla çalışma ücretleri, yıllık izin ücretleri ve diğer ücret alacaklarımın 3 gün içinde aşağıdaki banka hesabıma yatırılmasını talep ediyorum. Aksi takdirde, alacağın tahsili için yasal yollara başvuracağımı ve bu durumda doğacak yargılama giderleri ve avukatlık ücretlerinin de tarafınıza ait olacağını beyan, ihtar ve ihbar ederim.
Saygılarımla.
İhtar Eden
BANKA BİLGİLERİ:
Banka İsmi:
Şube İsmi:
IBAN numarası:
EK: Evlilik cüzdanı fotokopisi, aile nüfus kaydı
Tarih :…/…/20…
Sayın Noter; 3 nüshadan ibaret işbu ihtarnamenin bir örneğinin muhataba APS yolu ile tebliği, bir örneğinin dairenizde saklanmasını, tebliğ şerhine havi diğer örneğinin de tarafıma verilmesini talep ederim.
Bu örnekte görüldüğü gibi ihtarname, işçinin iş akdini evlilik sebebiyle sonlandırdığını ve kıdem tazminatı ile diğer ücret alacaklarının ödenmesini talep ettiğini belirtir. İhtarname, noter yoluyla gönderilir. Hızlı veya normal tebligat yoluyla işverene tebliğ edilir. İhtarnameye, evlilik cüzdanı fotokopisi ve aile nüfus kaydı eklenmelidir.
İşveren Evlilik Tazminatınızı Ödemezse Ne Yapmalısınız?
Tazminat hakkınız bulunsa dahi, işvereniniz ödeme yapmaktan kaçınabilir. Bu oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. Tazminatınızı alamadıysanız, işçi alacakları davası açarak hem ödenmeyen evlilik nedeniyle işten ayrılma tazminatını hem de diğer işçi alacaklarını tek bir dava ile talep edebilirsiniz.
Evlilik tazminatı davası açmadan önce zorunlu arabuluculuk yoluna başvurmak gerekir. Arabuluculukta anlaşma sağlanamaz ise dava yoluna geçilir. Bütün bu süreç hukuki uzmanlık ve bilgi gerektirir. Yeterli bilgi ve deneyim olmaksızın hukuki yollara başvurursanız, hak kayıpları ile karşılaşmanız olasıdır. Bu nedenle herhangi bir adım atmadan önce bir iş hukuku avukatına danışmalısınız. Avukatınız tüm süreci sizin adınıza vekaleten yürütecektir.