Boşanma, yalnızca iki bireyin yollarını ayırması değil; aynı zamanda ekonomik, duygusal ve sosyal sonuçlar doğuran ciddi bir hukuki süreçtir. Bu sürecin uzaması, taraflar açısından maddi kayıplara ve psikolojik yıpranmalara neden olabilir.
Yanlış hazırlanmış bir protokol, dava sürecini karmaşıklaştırır; mahkeme sürecinde ret, iptal veya eksik kararlar gibi sonuçlara yol açabilir. Daha önemlisi, tarafların hak kaybına uğraması ya da sürecin tek celsede tamamlanamaması gibi riskler ortaya çıkabilir.
Oysa doğru hazırlanmış bir anlaşmalı boşanma protokolü, tarafların tek celsede, hukuka uygun ve karşılıklı mutabakatla boşanmasını sağlar. Bu nedenle sürecin alanında uzman bir anlaşmalı boşanma avukatı ile yürütülmesi sağlıklıdır.
Bu içerikte, 2025 yılı itibarıyla güncel uygulamalarla anlaşmalı boşanma sürecini, protokolün nasıl hazırlanması gerektiğini ve dikkat edilmesi gereken tüm hukuki detayları örneklerle ele alacağız.
Anlaşmalı Boşanma Nedir? Nasıl Olur?
Anlaşmalı boşanma, evliliğin sona erdirilmesine ilişkin tüm şartlarda tarafların uzlaşmasıyla gerçekleşen, hızlı ve dava yükü hafif bir boşanma türüdür. Hukuken geçerli sayılabilmesi için TMK 166/3‘e göre şu üç temel koşulun birlikte sağlanması gerekir:
✅ Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması
✅ Tarafların boşanma ve tüm ferilerine (nafaka, mal paylaşımı, velayet vb.) dair yazılı olarak anlaşmış olması
✅ Hazırlanan protokolün, tarafların birlikte başvurusu veya birinin açtığı davada diğerinin kabul beyanı ile mahkemeye sunulması
Bu şartlar gerçekleştiğinde, taraflar tek celsede boşanabilir. Ancak süreçte yapılan en küçük hata ya da eksik bir protokol, mahkeme tarafından ret kararıyla sonuçlanabilir.
Bu nedenle, protokolün usule uygun hazırlanması ve her iki tarafın özgür iradesiyle kabul ettiğini duruşmada beyan etmesi kritik öneme sahiptir.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nedir?
Anlaşmalı boşanma protokolü, eşlerin boşanma sürecine ilişkin tüm kritik konularda anlaşmaya vardığını gösteren resmî, yazılı bir belgedir. Bu belge mahkemeye sunularak, boşanmanın tek celsede ve çekişmesiz biçimde tamamlanmasını sağlar.
Aşağıdaki tüm başlıklar protokol içinde açıkça belirtilmeli ve hiçbir konuda belirsizlik bırakılmamalıdır:
✅ Nafaka türü ve miktarı (varsa)
✅ Vesayet veya çocukla kişisel ilişki düzenlemeleri
✅ Mal paylaşımı ve taşınmazlar
✅ Ziynet eşyaları, araçlar, banka hesapları
✅ Varsa ortak kredi ve borçların sorumluluğu
Protokol, yalnızca bir “niyet beyanı” değil; tarafların boşanma iradesiyle birlikte, malvarlığı ve aile ilişkilerine dair gelecekteki haklarını da bağlayıcı şekilde düzenleyen hukuki bir metindir. Bu nedenle özenle ve dikkatle hazırlanması gerekir.
Boşanma Protokolü Nereden Alınır, Nasıl Hazırlanır?
“Anlaşmalı boşanma protokolü nereden alınır?” sorusu, süreci ilk kez deneyimleyen bireyler için oldukça yaygındır. Ancak bu belge, hazır bir form ya da önceden doldurulmuş bir taslak değildir.
💡 E-Devlet üzerinde hazır bir protokol bulunmaz.
💡 Noterden de alınmaz; çünkü noter tasdiki bu belge için gerekli değildir.
Protokol iki şekilde hazırlanabilir:
- Taraflar kendi aralarında hazırlayabilir (ancak eksik veya hukuken geçersiz olma riski yüksektir)
- Bir avukat aracılığıyla, dava sürecine ve tarafların anlaşmasına uygun şekilde özel olarak yazılır
Hazır şablonlar ve internetten indirilen örnekler, çoğu zaman kişisel durumları kapsamaz ve mahkemece reddedilebilir. Bu nedenle her protokol, tarafların evlilik birliği içindeki tüm dinamikleri ve beklentilerini karşılayacak şekilde özel olarak düzenlenmelidir.
Protokol İçeriği Nasıl Olmalı, Yer Alması Gereken Kalemler Neler?
Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanırken, yalnızca boşanma iradesi değil; evlilik birliği süresince edinilmiş maddi değerlerin ve yükümlülüklerin de açıkça belirtilmesi gerekir. Aksi hâlde protokol eksik sayılabilir veya mahkemece reddedilebilir. Bu nedenle protokolün bir anlaşmalı boşanma avukatı tarafından hazırlanmasını tavsiye ederiz.
📌 Protokol nasıl hazırlanmalı?
Belge, resmi ve açık bir dil ile yazılmalı; her madde ayrı ayrı, karışıklığa yol açmayacak şekilde sıralanmalıdır. Maddeler numaralandırılabilir ve tarafların üzerinde mutabık kaldığı konular belirsizlik içermeyecek biçimde ifade edilmelidir. Protokol yazımında genel geçer kalıplar yerine, tarafların somut durumunu yansıtan cümleler tercih edilmelidir.
💡 Unutulmamalı: Mahkeme, sadece tarafların anlaştığını değil, bu anlaşmanın uygulanabilir ve çocuğun/ailenin yararına olduğunu da değerlendirmekle yükümlüdür. Bu nedenle, protokol yalnızca bir “anlaşma metni” değil, aynı zamanda bir hukuki planlama aracıdır.
Aşağıdaki başlıklar protokolde mutlaka değerlendirilmelidir:
🪙 Ziynet Eşyaları
Evlilik süresince edinilen altın ve takılar, Türk hukukuna göre kişisel mal sayılır. Ancak boşanma protokolünde bu konuya açıkça yer verilmesi gerekir.
➡️ Hangi eşyaların kimde kalacağı net şekilde yazılmalıdır.
➡️ Belirsizlik durumunda, ileride ayrı bir dava açılması gerekebilir.
💳 Kredi Borçları
Tarafların ortak aldığı krediler ya da birbirlerine ait borçlar, boşanma sonrası ciddi sorunlara yol açabilir.
➡️ Hangi kredi ya da borç hangi eşin sorumluluğunda kalacak, açıkça yazılmalıdır.
➡️ Ortak borç varsa ödeme oranları veya paylaşım detayları belirtilmelidir.
Unutulmamalı: Bankalarla yapılan borç sözleşmeleri, mahkeme protokolünden bağımsız olabilir. Bu nedenle hukuki sorumluluk ayrıca değerlendirilmelidir.
🏠 Taşınmazlar
Ev, arsa, yazlık gibi taşınmazların paylaşımı da protokolde netleştirilmelidir.
➡️ Tapu devri yapılacaksa; ne zaman, kimin adına, hangi şartla yapılacağı açıkça belirtilmelidir.
➡️ Sadece “ev [kişinin] olacak” gibi belirsiz ifadeler ileride hak kaybına neden olabilir.
💡 Taşınmaz devri gerektiren protokollerde, tapu işlemleri için ek hukuki danışmanlık almak faydalı olacaktır.
Çocukların Velayeti Anlaşmalı Boşanma Protokolüne Nasıl Yazılır?
Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanırken en önemli başlıklardan biri, ortak çocukların velayetidir. Türk Medeni Kanunu’na göre velayet konusu kamu düzenine ilişkindir ve hâkim tarafından re’sen değerlendirilir. Yani taraflar bir karar almış olsa bile, bu düzenleme çocuğun üstün yararına aykırıysa mahkeme tarafından onaylanmayabilir.
📌 Protokolde çocukların velayetinin kimde kalacağı, hangi gerekçeyle o eşe bırakıldığı ve diğer ebeveynle nasıl bir kişisel ilişki kurulacağı açık ve uygulanabilir şekilde yazılmalıdır.
Protokolde yer alması gereken temel unsurlar:
✅ Hangi çocuğun velayeti hangi ebeveynde olacak
✅ Diğer ebeveynle hangi gün/saatlerde kişisel ilişki kurulacak
✅ Bayram, yaz tatili, özel günler için özel düzenlemeler
✅ (Varsa) iştirak nafakasının tutarı, ödeme yöntemi ve süresi
💡 Örnek ifade:
“Müşterek çocuk [Ad Soyad]’ın velayeti anne [Ad Soyad]’da kalacak, baba [Ad Soyad] ile her ayın 1. ve 3. haftası Cumartesi günü 10:00–18:00 saatleri arasında kişisel ilişki kurulacaktır.”
⚠️ Belirsiz, yoruma açık ya da “ortak velayet” gibi Türkiye hukuk sistemine aykırı ifadeler kullanılmamalıdır. Hâkim, çocuğun yaşı, ihtiyaçları ve ebeveynin koşullarına göre nihai takdiri yapar.
Ücretler ve Masraflar Nelerdir?
Anlaşmalı boşanma süreciyle ilgili en sık sorulan sorulardan biri de “Protokol hazırlığı ve dava süreci ne kadar tutar?” sorusudur. Ancak bu sorunun tek bir cevabı yoktur. Çünkü toplam maliyet, birçok değişkene göre farklılık gösterebilir.
Genel olarak giderler iki ana kalemden oluşur:
✅ Mahkeme giderleri ve harçlar: Dava açma harcı, gider avansı ve tebligat masraflarını kapsar.
✅ Avukatlık ücreti: Protokolün hazırlanması, mahkeme sürecinin takibi ve temsil masrafıdır.
⚠️ Not: Avukatlık ücretleri Türkiye Barolar Birliği tarafından yayımlanan tavsiye tarifelere göre belirlenir, avukatlar bu tarifiye uymak şartıyla kendi iş yüküne göre ücretlendirme yapabilir.
Protokol Şarta Bağlanabilir mi?
Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanırken, bazı eşler belirli hükümleri gelecekte gerçekleşecek şartlara bağlamak isteyebilir. Örneğin, “ev devri, kredi kapatıldıktan sonra yapılacaktır” gibi bir madde yazmak isteyebilirler. Ancak bu yaklaşım hukuken geçersizdir.
📌 Anlaşmalı boşanma protokolü, şarta bağlı düzenlemeler içeremez.
Bu tür hükümler, ileride doğabilecek ihtilafları beraberinde getirir ve protokolün belirsizliği nedeniyle mahkeme tarafından onaylanmama riski doğurur.
⚖️ Yargıtay’ın bu konudaki yaklaşımı da kesindir:
“Boşanma kararı şarta bağlı olarak verilemez. Protokoldeki tüm maddeler, anlaşmanın yapıldığı anda yürürlüğe girecek şekilde açık ve kesin olmalıdır.”
(Yargıtay 2. HD, E. 2005/6126, K. 2005/7139)
⚠️ Şartlı maddeler sadece uygulamada sorun yaratmaz, aynı zamanda protokolün bütünüyle reddine de neden olabilir.
💡 Bu nedenle; yapılacak tüm düzenlemeler şartsız, açık ve derhal uygulanabilir şekilde yazılmalıdır. Şarta bağlanması düşünülen konular için ayrıca noter onaylı sözleşmeler veya teminat yöntemleri kullanılabilir, ancak bu ayrı hukuki yollardır.
Protokol Sonradan Değiştirilebilir mi?
Anlaşmalı boşanma protokolü, tarafların boşanma iradesi ve sonuçlarına dair tüm şartlarda uzlaştığını gösteren ve mahkeme tarafından onaylandıktan sonra bağlayıcılık kazanan bir metindir. Onaylanan protokol, bir bakıma mahkeme hükmüne dönüşür ve artık sıradan bir sözleşme gibi değiştirilemez.
📌 Protokol, onaylandıktan sonra tek taraflı olarak değiştirilemez.
Ancak bazı sınırlı durumlarda değişiklik yapılabilir:
✅ Çocuk velayeti, kişisel ilişki ve iştirak nafakası gibi kamu düzenine ilişkin konular, koşulların değişmesi durumunda ayrı bir dava açılarak yeniden değerlendirilebilir.
✅ Mal paylaşımı, yoksulluk nafakası veya diğer özel düzenlemeler, ancak tarafların yeniden karşılıklı mutabakata varması ve yeni bir yargı süreci başlatmasıyla değiştirilebilir.
⚠️ Sözlü mutabakat ya da protokol dışı anlaşmalar, hukuken geçerli değildir. Bu tür düzenlemeler mahkemeye taşınmadan hak doğurmaz.
💡 Taraflar arasında ileride anlaşmazlık yaşanmaması için, ilk hazırlanan protokolde tüm hak ve yükümlülükler açık ve eksiksiz biçimde yer almalıdır.
Anlaşmalı Boşanma Protokolünün İptali Mümkün mü?
Anlaşmalı boşanma sürecinde imzalanan protokol, mahkeme tarafından onaylandığında taraflar açısından bağlayıcı hale gelir. Ancak bazı özel durumlarda bu protokolün geçersizliği ileri sürülebilir.
📌 Henüz mahkeme kararı verilmemişse, taraflardan biri protokoldeki uzlaşmadan dönebilir; dava anlaşmalı boşanma olmaktan çıkar ve çekişmeli usule geçer.
Peki ya mahkeme kararı kesinleştikten sonra?
📌 Anlaşmalı boşanma protokolü onaylandıktan sonra da, belirli şartlarda iptal davası açılması mümkündür. Bu durumlar genellikle, taraflardan birinin irade sakatlığı altında işlem yapması veya protokolde geçersizliği doğuracak hukuki kusurlar bulunması hâlleridir.
Hangi Hallerde Protokol İptal Edilebilir?
✅ İkrah (zorla imza attırma) gibi baskı altında verilen beyanlar
✅ Aldatma, hile, gerçek dışı bilgiyle yönlendirme
✅ Aşırı yararlanma (gabin) içeren düzenlemeler
✅ Akıl hastalığı gibi temyiz kudretini ortadan kaldıran durumlar
📌 Bu gibi durumlar dava kesinleştikten sonra ortaya çıkarsa, taraflar için “anlaşmalı boşanma protokolünün iptali davası” açma yolu açıktır.
🔎 Bu davada Türk Borçlar Kanunu’nun irade sakatlığına ilişkin hükümleri (TBK m. 30 ve devamı) uygulanır. Uygulamada genellikle 1 yıllık hak düşürücü süre gündeme gelir, ancak bu sürenin başlangıç ve bitişi her somut olaya göre farklılık gösterebilir.
💡 Ayrıca, protokolün iptali dışında yargılamanın yenilenmesi veya kararın kaldırılması gibi istisnai yargı yolları da kullanılabilir.
Avukatsız Boşanma Protokolü Hazırlamak Neden Risklidir?
Görünüşte basit gibi dursa da, anlaşmalı boşanma protokolü teknik olarak birden fazla hukuki sonuç doğuran ve ciddi sorumluluk içeren bir metindir. Bu belge yalnızca boşanma iradesini değil; mal rejimini, çocukla ilişki düzenini, borçları ve nafaka gibi çok sayıda hakkı kapsar.
⚠️ Hazır şablonlar veya internetten indirilen örnek metinler, kişisel durumunuzu yansıtmaz ve çoğu zaman eksik ya da geçersiz kabul edilir.
⚠️ Protokoldeki tek bir eksiklik ya da belirsiz ifade, boşanma davasının reddine veya ileride yıllar sürecek yeni davalara yol açabilir.
✅ Bir anlaşmalı boşanma avukatıyla çalışmak, hem sürecin sorunsuz işlemesini sağlar hem de hak kaybı yaşamanızın önüne geçer. Her evlilik birliği kendine özgüdür; dolayısıyla her protokol de kişiye özel hazırlanmalıdır.
💡 Unutmayın: Mahkeme onayladığı protokolü bağlayıcı kabul eder. O noktadan sonra değişiklik yapmak çok daha zor ve masraflı hale gelir.
Sizin İçin En Doğru Protokolü Hazırlayalım
Anlaşmalı boşanma süreci karmaşık ve hassas olabilir. Ancak uzman bir anlaşmali boşanma avukati ile doğru hazırlanmış bir protokol ile bu süreci tek celsede, yasal ve sorunsuz bir şekilde tamamlamanız mümkündür.
Sizin için en uygun protokolü hazırlamak, olası hak kayıplarını önlemek ve süreci kolaylaştırmak adına buradayız.
📞 Danışmanlık görüşmesi için bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü Örneği
Aşağıda yer alan örnek metin, anlaşmalı boşanma davası açmayı planlayan eşler için bilgilendirme amaçlı hazırlanmıştır. Her evlilik birliğinin koşulları farklı olacağından, hazırlanacak protokol mutlaka kişisel duruma göre şekillendirilmelidir.
📄 2025 yılına uygun örnek bir protokol şablonu:
ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ
Taraflar:
Davacı: [Ad Soyad, T.C. Kimlik No, Adres]
Davalı: [Ad Soyad, T.C. Kimlik No, Adres]
1. Boşanma İradesi:
Taraflar, aralarındaki evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını, evlilik birliğinin sürdürülemeyeceğini kabul eder ve karşılıklı olarak anlaşmalı şekilde boşanmayı talep ederler.
2. Velayet:
[Çocuk/Çocuklar varsa] müşterek çocuk(lar) olan [Çocuk adı, doğum tarihi], [Taraf adı]’nın velayetinde kalacaktır. Diğer ebeveyn, çocukla [görüşme takvimi] çerçevesinde kişisel ilişki kuracaktır.
3. Nafaka:
[Taraf adı], [Taraf adı]’na her ay [₺/ay] tutarında yoksulluk/çocuk nafakası ödemeyi kabul eder.
4. Mal Paylaşımı:
Taraflar evlilik birliği süresince edindikleri taşınmaz, taşıt, banka hesapları, ziynet eşyaları ve benzeri mal varlıklarını karşılıklı olarak aşağıdaki şekilde paylaşmaya karar vermiştir:
- [Taşınmaz 1]: [Kimin üzerine geçeceği]
- [Araç]: [Kimin kullanacağı]
- [Ziynet eşyaları]: [Kimde kalacağı]
5. Kredi ve Borçlar:
Taraflar, evlilik süresince alınan [Kredi/Borç Detayı] için [Taraf adı]’nın sorumlu olacağını kabul eder. Karşılıklı olarak birbirlerinden bu konuda ek talepte bulunmayacaklardır.
6. Diğer Hususlar:
Taraflar birbirlerinden maddi veya manevi tazminat, ziynet, kira, eşya veya benzeri herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunmayacaklardır.
7. Onay:
Taraflar, bu protokolün kendi serbest iradeleriyle hazırlandığını, içeriğini tamamen anladıklarını ve kabul ettiklerini beyan ederler.
Tarih: [Gün/Ay/Yıl]
Davacı: [Ad Soyad] – İmza
Davalı: [Ad Soyad] – İmza
⚠️ Uyarı: Bu metin örnek amaçlıdır. Gerçek bir dava için kullanılmadan önce mutlaka bir avukat tarafından gözden geçirilmesi tavsiye edilir. Eksik veya hatalı düzenlenmiş bir protokol, mahkeme tarafından reddedilebilir ya da hak kaybına yol açabilir.
💡 Hazırlanacak protokol, nafaka, çocuk velayeti, taşınmaz devri veya borç paylaşımı gibi özel durumları içereceğinden, hukuki danışmanlık alınması önerilir.
Sık Sorulan Sorular (FAQ)
1. Anlaşmalı boşanmak için ne yapmak gerekir?
Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması, tarafların her konuda anlaşması ve bu anlaşmayı yazılı olarak protokol hâline getirerek birlikte mahkemeye başvurmaları gerekir.
2. Anlaşmalı boşanma protokolü kaç TL?
Net bir ücret yoktur. Toplam maliyet; protokol içeriği, avukatlık hizmeti ve mahkeme harçlarına göre değişir. Kesin bilgi için bireysel değerlendirme gerekir.
3. Protokolü noterden mi almalıyım?
Hayır. Anlaşmalı boşanma protokolü noter üzerinden değil, taraflarca ya da bir avukat tarafından hazırlanır ve doğrudan mahkemeye sunulur.
4. Tek celsede boşanmak için protokol yeterli mi?
Evet, ancak şartları karşılayan geçerli bir protokol sunulmalı ve taraflar duruşmaya katılarak boşanma iradelerini hâkime açıkça beyan etmelidir.
5. Protokolde çocukla kişisel ilişki nasıl yazılır?
Görüşme günleri, saatleri ve özel şartlar açık şekilde yazılmalı. Belirsizlik ileride icra takibi veya dava riskine neden olabilir.
6. Ortak kredi borcu varsa nasıl yazılmalı?
Kimin hangi borçtan sorumlu olduğu açıkça belirtilmeli. Ancak bu düzenleme bankaları bağlamaz; protokol, yalnızca eşler arası sorumluluğu belirler.
7. Ziynet eşyaları nasıl belirtilir?
Miktar, tür ve kimin alacağı açıkça yazılmalı. “Taraflar birbirine ziynet talebi olmayacaktır” gibi genel ifadeler bile net olmalıdır.
8. Taşınmaz devri protokole yazılır mı?
Evet, ancak tarih, tapu bilgisi ve devrin nasıl yapılacağı net biçimde yazılmalı. Belirsiz ifadeler hâkim onayını zorlaştırır.
9. Protokol imzalandıktan sonra cayabilir miyim?
Mahkeme henüz karar vermemişse cayma mümkündür. Ancak karar verildiyse ancak irade sakatlığı gibi nedenlerle iptal davası açılabilir.
10. Protokol her iki taraf için de bağlayıcı mı?
Evet. Mahkeme tarafından onaylandıktan sonra tüm hükümler bağlayıcı olur. Değişiklik ancak dava açarak mümkündür.
⚖️ Hukuki Bilgilendirme
Bu içerik, bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Yasal tavsiye niteliği taşımaz. Her somut olay kendi koşulları içerisinde değerlendirilmelidir. Protokol hazırlığı ve dava sürecinde mutlaka bir avukattan profesyonel destek alınması önerilir.
Av. Anıl Akalın