İşsizlik Maaşı 2023 Ne Kadar? Nasıl Hesaplanır? Şartları Nelerdir? 

Kanunda sayılan şartları yerine getiren işçiler, kendi istekleri dışında işsiz kalmaları halinde belirli bir süre boyunca işsizlik maaşı alabilmektedir. Çalışanlar açısından oldukça önemli olan bu hakkı yazımızda detaylı şekilde inceleyerek, merak edilenleri cevaplayacağız. Ankara iş hukuku avukatı olarak sizler için hazırladığımız bu içeriği inceleyerek; işsizlik ödeneği için gerekli şartları, kaç ay boyunca alınacağını ve miktarı gibi önemli konuları öğrenebilirsiniz.

İşsizlik Maaşı Nedir? 

Sigortalı şekilde bir işyerinde çalışırken, kendi isteği ve kusuru olmaksızın işsiz kalan çalışanların; belirli bir süre boyunca aldıkları geçici para desteğine, işsizlik maaşı veya işsizlik ödeneği denilmektedir. 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile düzenlenmiştir. 

Buna göre kanunda sayılan zorunlu şartları yerine getiren işçiler, işsiz kaldıkları süre boyunca ödedikleri sigorta primi ve gün sayısına göre belirli bir süre boyunca maaş almaktadır. Bu hizmetten faydalanmak isteyenler, iş akitlerinin sona ermesinden sonraki 30 günlük süre içerisinde kuruma başvuruda bulunmalıdır. İşsizlik ödeneği başvurusu, internet üstünden oldukça kolay şekilde yapılabilmektedir. 

İşsizlik Maaşı Alma Şartları Nelerdir? 

İşsizlik ödeneği almak isteyen kişilerin şu şartları taşıması gerekmektedir: 

• Kendi kusur ve isteği haricinde işsiz kalmış olmak, 
• İş akdinin sona ermesinden önceki 120 gün boyunca hizmet akdine tabi şekilde çalışmak, 
• İş akdinin feshedilmesinden önceki son 3 senelik süre içerisinde en az 600 gün boyunca işsizlik sigortası primini ödemiş olmak, 
• İş akdi feshedildikten sonraki 30 günlük süre içerisinde, şahsen veya internet üzerinden İŞKUR’a başvuruda bulunmak, 

Bu şartları yerine getiren sigortalı çalışanlar, işsizlik ödeneğine hak kazanmaktadır. 

İşsizlik Maaşı Ne Kadar Süre Alınır? 

İşsizlik maaşının kaç ay alınacağı, çalışanın son 3 sene içindeki toplam sigorta günü belirliyor. Sigortalı çalışılan gün sayısı arttıkça alınacak maaşı süresi de buna göre artıyor. Buna göre son 3 yıl içinde; 

• 600 gün boyunca sigortalı şekilde çalışanlar 180 gün, 
• 900 gün boyunca sigortalı şekilde çalışanlar 240 gün, 
• 1080 gün boyunca sigortalı şekilde çalışanlar ise 300 gün, 

Boyunca işsizlik maaşı alabilmektedir. 

İşsizlik Maaşı Ne Kadar 2023?

İşsizlik maaşı hesaplanırken sigortalı çalışanın son 4 aylık prime esas kazancı ve o seneki asgari ücret miktarı dikkate alınmaktadır. 2023 yılı için işsizlik ödeneğinin alt sınırı asgari ücretin %40’ı, üst sınır ise asgari ücretin %80’idir. 

Buna göre 2023 işsizlik ödeneği en az 4 bin 3 TL, en fazla 8 bin 6 TL olacaktır. Ayrıca alınacak ücretin binde 7,59’u tutarında damga vergisi kesintisi de yapılacaktır. 

İşsizlik Maaşı Başvurusu Nasıl ve Nereden Yapılır? 

İşsizlik ödeneği başvurusu birçok farklı yol ile gerçekleştirilebilmektedir. Kendi isteği dışında işsiz kalan çalışanlar, işten çıkartıldıktan sonraki 30 gün içerisinde en akındaki İŞKUR merkezine şahsen giderek ya da internet üzerinden www.iskur.gov.tr adresinden başvuru yapabilmektedir. Bu iki seçeneğin haricinde, dileyen kişiler başvuru taleplerini e- Devlet sistemi üzerinden de iletebilmektedir.  

30 günlük başvuru süresinin mücbir sebepler haricinde kaçırılması halinde, gecikilen süre toplamda hak edilen süreden düşülmektedir.

İşsizlik Maaşı Hesaplama 2023 Nasıl Yapılır? 

İşsizlik maaşı hesaplama yaparken, sigortalı çalışanın son 4 aylık prime esas kazancı dikkate alınır. Alınacak günlük işsizlik ödeneği, bu son 4 aylık ortalama günlük brüt kazancının %40’ıdır. Ödeneğin miktarı, aylık asgari ücretin brütünün %80’ini geçemez. 

Örnek vermek gerekir ise son dört aylık prime esas kazanç ortalaması 11.000 TL olan bir çalışan, bu tutarın %40’ı olan 4.400 TL işsizlik ödeneği alacaktır. Hesaplama yaparken tavan ve taban limitler unutulmamalıdır. 

Kimler İşsizlik Ödeneği Alamaz? 

Aşağıda sayılan kişiler, sigortalı olarak çalışmalarına rağmen işsizlik ödeneği alamamaktadır: 

• Memurlar, 
• TSK Personel Kanunu’na tabi olarak çalışan kişiler, 
• Bir hizmet akdine bağlı olarak çalışmayanlar, 
• Hakimler ve Savcılar Kanunu’na tabi şekilde çalışan kişiler, 
• Yüksek Öğretim Personel Kanunu’na tabi şekilde çalışan kişiler, 
• Sendika başkanları, 
• Meslek lisesi ya da yüksek öğrenimde staja tabi olan öğrenciler, 
• Hükümlüler, 
• Türkiye ile anlaşmalı sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelere çalışmak üzere gönderilen işçiler, 

Bu kişiler sigortalı olarak çalışsa dahi işsizlik ödeneğinden faydalanamaz. 

İşsizlik Ödeneği Nasıl Alınır? 

İşçilerin işsizlik maaşı alabilmesi için; 

• İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında çalışıyor olması ve sigortalı olması,  
• Belirli bir süre boyunca sigorta primlerini ödemiş olması, 
• İş sözleşmesinin belirli nedenler ile sona ermesi, 
• Hak düşürücü sebeplerin bulunmaması, 
• İŞKUR’a başvuruda bulunması, 
• Çalışmaya elverişli ve istekli olması gerekmektedir. 

Bu koşullara ek olarak; aynı zamanda işçinin iş sözleşmesinin de belirli sebeplerden dolayı sona ermiş olması gerekir. Bu sebepler ise şunlardır: 

• İş akdinin işverence haklı bir nedenle feshedilmemiş olması, 
• Belirli süreli iş sözleşmesinin süresinden önce sona ermesi, 
• İşyerinin devredilmesi, kapanması ya da niteliğinin değişmesi sebebi ile işçinin işsiz kalması, 
• İşçinin iş akdini haklı nedenle feshetmesi (haklı nedenle istifa halleri), 

Yukarıda sayılan sebeplerden dolayı işsiz kalınması halinde işçinin bir kusurundan bahsedilemeyeceği için işsizlik ödeneğine hak kazanılacaktır. 

İstifa Eden İşçi İşsizlik Maaşı Alabilir Mi? 

Kural olarak istifa eden işçi işsizlik maaşı alamaz. Ancak bu durumun istisnaları bulunmaktadır. Eğer işçi haklı bir nedene dayanarak istifa etmiş ise kusuru olmadığı kabul edilir ve işsizlik ödeneğine hak kazanır. Fazla mesailerin geç veya eksik ödenmesi, sigorta primlerinin eksik yatırılması ve benzeri sebepler, işçi açısından haklı fesih nedenlerine örnektir.  

Görüldüğü üzere istifa etmek başlı başına işsizlik ödeneği alınmasına bir engel oluşturmaz. Burada önemli olan nokta istifanın haklı bir sebebe dayanıyor olup olmamasıdır. Haklı nedenle fesih, işçi açısından kusur oluşturmayacağı için işçi, işsizlik ödeneğine de hak kazanacaktır. 

Uygulamada en sık karşımıza çıkan problem ise işçinin çıkış kodunun “03” yani istifa olarak verilmesi ve bu nedenle işsizlik ödeneği başvurusunun reddedilmesidir. İşçinin, iş akdini haklı nedenle feshetmesi halinde “25” kod ile çıkışının verilmesi gerekir. Her iki kod da özünde istifa olsa da “25” kodda işçi, işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranması nedeniyle istifa etmektedir. “03” kod ise keyfi istifayı karşılamaktadır. Kıdem tazminatı ve benzeri işçilik alacakları ile karşılaşmak istemeyen işverenler, işçinin istifa etmesi halinde genelde kuruma 03 kod bildirmektedir. Bu durumda işçilerin işsizlik ödeneği almasına engel olmaktadır. 

Böyle bir durumda işçilik alacaklarının tahsil edilmesi için mahkeme yoluna başvurulmasının ardından; arabuluculukta bir anlaşma sağlanır ya da dava işçinin lehine sonuçlanır ve kesinleşir ise İŞKUR’a başvuru yapılarak geçmişe dönük olarak işsizlik maaşı alınabilmektedir. 

Ancak şu da vardır ki; yasal yollara başvurulması halinde birçok usul ve esas kuralı ile karşı karşıya kalınacaktır. Bu sebeple sürecin iş hukuku alanında uzman bir iş avukatı ile yürütülmesi daha sağlıklı olacaktır. Aksi takdirde hak kayıpları ile karşılaşmak olasıdır. 

Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılan İşsizlik Maaşı Alabilir Mi? 

Evlilik sebebiyle işten ayrılan kişiler kıdem tazminatına hak kazanmaktadır. Ancak böyle bir durumda çalışan kişi kendi isteğiyle işten ayrılmış olacağı için işsizlik ödeneği alamamaktadır. Bu durumu, işçi açısından diğer haklı fesih nedenleri ile karıştırmamak gerekir. Diğer haklı fesih nedenlerinde işçinin kendi isteği dışında gerçekleşen durumlar bulunmaktadır. Evlilik nedeniyle fesihte ise işçinin kendi isteği ağır basmaktadır. Evlilik sebebiyle işten ayrılma adlı yazımızı okuyarak, konu hakkında daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz. 

İşsizlik Maaşı Hangi Hallerde Kesilir? 

İşsizlik ödeneğinden faydalanırken, kanunda düzenlenen ve aşağıda sayılan durumlardan birinin gerçekleşmesi halinde işsizlik maaşı kesilecektir: 

• İşsizlik ödeneğinin kazanılması için hileli bir davranışta bulunmak. Bu hileli davranış genel olarak ödenek başvurusu talep edilirken ya da alınırken, herhangi bir işte sigortasız şekilde çalışmak ve gelir kazanmaktır. 
• Yaşlılık aylığı almak. 4904 sayılı kanunun 52. Maddesinde, bu aylığın alınması halinde işsizlik ödeneğinin kesileceği düzenlenmiştir. Yaşlılık aylığı haricinde sosyal güvenlik kurumlarından herhangi başka bir aylık ya da gelir almak, işsizlik ödeneği almaya engel oluşturmamaktadır. 
• Kurum tarafından ödenekten faydalanan kişiye; mesleğine ve son çalıştığı işteki koşullara ve ücrete yakın, ikamet ettiği bölgenin belediye sınırı içerisinde bir iş teklif edilir ve kişi bu teklifi haklı bir neden olmaksızın reddederse ödenek kesilecektir. 
• Kısmi süreli veya part-time bir işte çalışmakta işsizlik maaşının kesilmesine sebep olacaktır. Çünkü bu ödenekten faydalanırken ister tam zamanlı isterse de kısmi zamanlı olsun; kişiye gelir getiren herhangi bir işte çalışmak, ödeneğin kesilmesine yol açan hak düşürücü sebeplerden sayılmaktadır. 

Yukarıda sayılan durumların gerçekleşmesi halinde kişinin ödeneği Kurum tarafından kesilecektir. 

İşsizlik Ödeneği Kaç Ay Alınır? 

Sigortalı olarak son 3 sene içerisinde 600 gün boyunca prim ödenmiş olması halinde 6 ay, 900 gün prim ödenmesi durumunda 8 ay ve son olarak 1080 gün boyunca sigorta primi ödenmiş olması halinde 10 ay boyunca işsizlik ödeneği alınmaktadır. 

İşsizlik Maaşı Kaç Kez Alınabilir? 

İşsizlik maaşı almada herhangi bir sınır bulunmamaktadır. 2,3 ya da daha fazla kez işsizlik ödeneği almak mümkündür. Yazımızın üst kısımlarında da bahsettiğimiz üzere son 3 sene içerisinde en az 600 gün sigortalı şekilde çalışmak ve primleri ödemiş olmak yeterlidir. 

Konu Hakkında Sık Sorulan Sorular

Bu konu hakkında en sık sorulan sorular ve cevapları aşağıda bulunmaktadır.