Nafaka Hesaplama 2025: Nafaka Miktarı Nasıl Belirlenir?

Nafaka hesaplama sürecinde masa başında evrak ve hesap makinesiyle çalışan kişi, 2025 nafaka miktarı belirlenmesi.

Nafaka hesaplaması, boşanma sürecinin en teknik ve aynı zamanda en hassas aşamasıdır. Tarafların maddi dengesi, yaşam standardı ve ihtiyaçları bu hesaplamada kritik rol oynar. Bu noktada en sık sorulan sorulardan bazıları şunlardır:

  • “Nafaka hesaplama nasıl yapılır?”
  • “Hakim bu miktarı neye göre belirliyor?”
  • “Bir formül yok mu?”

Birçok kişi bu sorunun yanıtını net bir formülde arıyor. Ancak Türkiye’de nafaka hesaplaması için sabit, matematiksel bir yasal formül yok. Bu da süreçte kafa karışıklığı yaratabiliyor.

Ancak bu belirsizliğin arkasında, dikkatle değerlendirilen hukuki ve ekonomik kriterler var. Mahkemeler; tarafların gelir durumunu, yaşam standartlarını, kusur oranını ve çocuk varsa ihtiyaçlarını dikkate alarak karar verir.

Nafaka, boşanma sürecinde eşlerden birinin veya çocukların ekonomik güvenliğini sağlamak için ödenen düzenli mali destektir. Türk Medeni Kanunu’na göre mahkeme kararıyla ya da yasal yükümlülük gereği bağlanabilir.

Boşanma davalarında en sık karşılaşılan üç temel nafaka türü ve hesaplama yöntemleri şöyledir:

1️⃣ Tedbir Nafakası

Tedbir nafakası, boşanma davası sürecinde taraflardan biri ya da çocukların mağdur olmaması için geçici olarak bağlanır. Mahkeme, ekonomik ve sosyal koşulları dikkate alarak takdir eder.

  • Ne zaman başlar? Dava açıldığında talep edilebilir.
  • Ne zaman sona erer? Boşanma kararı kesinleştiğinde sona erer veya yoksulluk/iştirak nafakasına dönüşebilir.

Peki, tedbir nafakası nasıl belirlenir? Net bir hesap formülü yoktur. Hakim, somut koşulları dikkate alarak karar verir.

Tedbir Nafakası Hesabında Dikkate Alınan Temel Kriterler:

Kriter Açıklama
Gelir-Gider Dengesi Tarafların mevcut gelirleri ve temel yaşam giderleri karşılaştırılır.
Çocuğun Durumu Velayet konusu netleşmese de geçici masraflar dikkate alınır.
Yaşamsal İhtiyaçlar Barınma, ulaşım, gıda ve sağlık gibi zorunlu ihtiyaçlar değerlendirilir.
Sosyal Konum Tarafların yaşam tarzı, sosyal çevresi ve mesleki durumu göz önünde bulundurulur.
Re’sen Karar Yetkisi Talep olmasa da hakim gerekli görürse tedbir nafakasına hükmedebilir.
2️⃣ Yoksulluk Nafakası

Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası maddi olarak zor duruma düşecek ve boşanmada daha az kusurlu olan eşe ödenir. Amaç, boşanmayla bozulan hayat standardını bir nebze olsun dengelemektir.

  • Süreli mi? Genellikle süresizdir. Ancak taraflar anlaşarak süreli de belirleyebilir.
  • Ne zaman sona erer? Nafaka alan eş yeniden evlenirse, vefat ederse veya yoksulluk hali ortadan kalkarsa sona erer.

Yoksulluk Nafakası Hesaplanırken Nelere Bakılır?

Kriter Açıklama
Kusur Oranı Nafaka alacaklısı, boşanmaya neden olan olaylarda daha az kusurlu ya da kusursuz olmalıdır. Ağır kusurlu taraf bu nafakayı alamaz.
Gelir-Gider Dengesi Mahkeme, tarafların mevcut gelirlerini ve zorunlu yaşam giderlerini karşılaştırır.
Yaşam Standardı Evlilik süresince oluşan ekonomik ve sosyal seviye dikkate alınır. Ani bir refah kaybının önüne geçilmesi hedeflenir.
Ödeme Gücü Nafaka yükümlüsünün maddi durumu, ödeme kapasitesi ve diğer sorumlulukları göz önüne alınır.

📌 Önemli Notlar:

  • Yoksulluk nafakası çoğu zaman süresiz hükmedilir; ancak taraflar anlaşarak süre belirleyebilir.
  • Yeniden evlilik, vefat veya ekonomik durumun iyileşmesi halinde nafaka sona erer.
  • Mahkeme, karar verirken genellikle SED (Sosyal ve Ekonomik Durum) raporu talep eder.
3️⃣ İştirak Nafakası

İştirak nafakası, müşterek çocukların bakım, eğitim ve sağlık giderlerini karşılamak için, velayet kendisine verilmeyen ebeveyn tarafından ödenir. Mahkeme bu nafakaya çoğu zaman re’sen (talep olmaksızın) hükmedebilir.

  • Kaça kadar ödenir? Genellikle çocuk 18 yaşına gelene kadar devam eder.
  • Eğitim devam ederse? Üniversite gibi durumlarda nafaka süresi uzatılabilir.

İştirak Nafakası Nasıl Belirlenir?

Kriter Açıklama
Çocuğun Yaşı ve Giderleri Yaş, eğitim durumu, sağlık ihtiyaçları gibi faktörlere göre çocuğun giderleri hesaplanır. Örneğin, üniversite öğrencisi ile ilkokul öğrencisinin ihtiyaçları farklıdır.
Ebeveynin Gelir Durumu Nafaka yükümlüsünün maddi durumu, ödeme kapasitesi ve diğer sorumlulukları dikkate alınır.
Yaşam Standardı Çocuğun boşanma öncesi yaşam düzeyine yakın bir standardın korunması hedeflenir.
Hakimin Takdiri Mahkeme, tüm verileri değerlendirerek çocuğun yararına uygun bir nafaka tutarı belirler. Gerekli görürse re’sen karar verebilir.

📌 Bilmeniz Gerekenler:

  • İştirak nafakası, çocuğun 18 yaşına kadar ödenir.
  • Eğitim sürüyorsa, nafaka üniversite bitimine kadar uzatılabilir.
  • Her yıl enflasyon oranında artış yapılabilir (mahkeme kararı ya da anlaşmayla).
  • Nafakanın ödenmemesi durumunda icra takibi başlatılabilir.

Boşanma sürecinde en çok sorulan sorulardan biri şu: Nafaka neye göre belirleniyor?
Türk Medeni Kanunu’nda sabit bir nafaka hesaplama formülü yoktur. Nafaka miktarı her dava özelinde, hakimin takdir yetkisiyle belirleniyor. Bu takdir keyfi değil; hem hukuki kriterlere hem de Yargıtay kararlarıyla oluşan içtihatlara dayanıyor. Bu nedenle bir boşanma avukatından bilgi almak faydalıdır.

Peki, mahkeme nafaka miktarını hesaplarken hangi verilere bakar? Ne kadar gelir ne kadar gider dikkate alınır? Gerçekçi bir nafaka tutarı nasıl ortaya çıkar?

Aşağıda nafaka hesaplamasında dikkate alınan temel unsurları ve bu unsurların nasıl değerlendirildiğini bulacaksınız.

1. Temel Nafaka Hesaplama Mantığı

Formül Yok → Değerlendirme Var

Nafaka miktarı belirlenirken tek bir hesaplama yöntemi yoktur. Aşağıdaki tablo, genel değerlendirme çerçevesini özetlemektedir:

AdımAçıklama
1. Gelir ve Gider TespitiTarafların düzenli gelirleri (maaş, kira, emekli maaşı) ve zorunlu giderleri (kira, fatura, gıda vb.) incelenir.
2. Yaşam Standardı İncelemesiEvlilik sürecinde sahip olunan yaşam seviyesi göz önünde bulundurulur.
3. Çocuk İhtiyaçlarıEğitim, sağlık, barınma gibi çocukla ilgili kalemler değerlendirilir.
4. Kusur DeğerlendirmesiÖzellikle yoksulluk nafakası için, talep eden tarafın daha az kusurlu olması gerekir.
5. Hakimin TakdiriHakim, ekonomik koşulları ve Yargıtay kararlarını da gözeterek nihai miktarı belirler.

🎯 Not:

  • Hakim genellikle bir tarafın gelirinin %10-25′i aralığında nafakaya hükmedebilir (duruma göre değişir).
  • Yüksek gelirli bir eşten çocuk için düşük nafaka talep ediliyorsa, mahkeme artırıma gidebilir.
  • Düşük gelirli biri çok yüksek nafaka talep ederse, gerçekçi bulunmaz.
  • Ödenen nafaka miktarı, nafaka yükümlüsünün açlık sınırının altına düşmesine neden olamaz.
  • Enflasyon ve güncel ekonomik koşullar, hakimin nafaka takdirinde her zaman güncel olarak değerlendirilir.
  • Mahkeme, tarafların nafaka konusunda anlaştığı miktarı, çocukların menfaatine aykırı bulursa değiştirebilir.

2. Nafaka Miktarını Belirleyen Temel Kriterler

Mahkeme, somut olayın özelliklerine göre aşağıdaki temel unsurları dikkate alır:

KriterAçıklamaNeden Önemli?
Gelir ve Gider DurumuTarafların düzenli gelirleri ve zorunlu harcamaları dikkate alınır.Adil bir ödeme yükümlülüğü için mali denge sağlanır.
Yaşam StandardıEvlilikteki sosyal ve ekonomik düzey değerlendirilir.Tarafların boşanma sonrası ani refah kaybı yaşamaması hedeflenir.
Çocuğun İhtiyaçlarıEğitim, sağlık, barınma, yaş ve özel durumlar göz önüne alınır.Çocuğun gelişimi ve refahı gözetilir.
Kusur OranıÖzellikle yoksulluk nafakasında, daha az kusurlu taraf lehine değerlendirme yapılır.Ağır kusurlu taraf nafaka alamaz; hakkaniyet sağlanır.
SED RaporuSosyal ve Ekonomik Durum Araştırması ile tarafların gerçek durumu analiz edilir.Hakimin somut ve nesnel veriyle karar vermesine yardımcı olur.

Nafaka hesaplamanın en önemli parçalarından biri, nafaka ödeyecek kişinin maaşıdır. Çünkü maaş, mahkemenin ilk incelediği ve genellikle en somut veri olarak kabul ettiği gelir kalemidir.

Ancak sık yapılan bir hata var:

Nafaka, maaşın belli bir yüzdesi üzerinden otomatik hesaplanmaz. Türk Medeni Kanunu’nda bu oranı belirleyen bir kural yoktur.

💡 Gerçekte Ne Oluyor?

Hakim, nafaka miktarını belirlerken iki temel dengeyi gözetir:

  • Nafaka alacak kişinin yoksulluğa düşmemesi
  • Nafaka ödeyen kişinin ise ekonomik olarak ezilmemesi

Bu dengeye ulaşmak için maaş yalnızca bir başlangıç noktasıdır.

Ortalama Oranlar: Uygulamada Hangi Yüzdeler Kullanılıyor?

Yasada açık bir oran yok ama uygulamada hakimler, ortalama gelirli bir birey için genellikle %10 ila %25 arasında bir nafakaya hükmedebiliyor.
Bu oran, tarafların gelir-gider dengesine ve yaşam standartlarına göre değişkenlik gösterir.

Örnek:
Aylık net geliri 60.000 TL olan bir kişinin, 10.000 – 15.000 TL arasında nafaka ödemesine karar verildiği birçok kararda görülmüştür.

Maaşlara Göre Nafaka Hesaplama Tablosu 2025

Aylık Gelir (TL)Ortalama Nafaka Miktarı (TL)Yüzde
20.000 TL3.000 – 5.000 TL%15–25
50.000 TL7.500 – 12.500 TL%15–25
60.000 TL9.000 – 15.000 TL%15–25
100.000 TL15.000 – 25.000 TL%15–25

Sadece Maaş mı? Diğer Gelirler de Hesaplamaya Dahil

Nafaka hesaplanırken gözden kaçan kritik bir konu da bu:
Sadece maaş değil, tüm düzenli gelirler dikkate alınır.

Örnek gelir kaynakları:

  • Kiraya verilen taşınmazlar
  • Araç, dükkân ya da arsa gelirleri
  • Faiz ya da temettü geliri
  • Kayıt dışı ama tespit edilebilir kazançlar (örneğin sosyal medya geliri, sanal satışlar vb.)

Eğer bir kişinin maaşı düşük olsa bile ek gelirleri yüksekse, nafaka oranı %30 – %40 gibi daha yüksek seviyelere çıkabilir.

📌 Not: Yargıtay kararlarında, “Maaş düşük olsa bile diğer gelir kaynakları nafaka miktarının belirlenmesinde dikkate alınmalıdır” yönünde birçok içtihat vardır.

Özetle:

  • Nafaka maaşın otomatik bir yüzdesi değildir.
  • Hakim, maaş dahil tüm gelir kalemlerini ve tarafların yaşam koşullarını birlikte değerlendirir.
  • Her davada ayrı bir hesaplama yapılır; sabit formül yoktur.
  • Gelirin gerçek durumu gizlenemez; banka hareketleri, SGK kayıtları ve mali veriler talep edilerek ortaya çıkarılır.

“Asgari ücretle çalışan biri ne kadar nafaka öder?” sorusu, nafaka yükümlüsü olan birçok kişinin aklındaki ilk belirsizliktir.

Türk Medeni Kanunu’na göre nafaka için net bir oran veya maaş yüzdesi belirlenmemiştir. Nafaka miktarı, tamamen hakimin takdirine ve somut olaya bağlı olarak belirlenir.

⚖️ Mahkeme Nezaretinde Dikkate Alınan Temel Unsurlar:

  • Gelir ve Gider Dengesi: Asgari ücretli bireyin temel yaşam giderleri (kira, gıda, ulaşım, faturalar) öncelikle değerlendirilir.
  • Çocuğun İhtiyaçları: Eğitim, sağlık, barınma gibi gider kalemleri analiz edilir.
  • Hakkaniyet İlkesi: Nafaka ödemesi, nafaka yükümlüsünü açlık sınırının altına düşürecek seviyede olamaz.

💡 Tahmini Aralık (2025 İçin, Bilgilendirme Amaçlı)

SenaryoOlası Nafaka Aralığı
1 çocuk için iştirak nafakası2.500 TL – 4.000 TL
Boşanmış eş için yoksulluk nafakası1.500 TL – 3.000 TL (daha az sıklıkla, kusur şartı aranır)

📌 Not: Bu tutarlar, tamamen bilgilendirme amaçlıdır. Mahkemeler her davayı ayrı değerlendirir ve nafaka miktarı kişinin ekonomik durumu, çocuğun yaşı ve ihtiyaçlarına göre değişir.

Birikmiş nafaka, mahkeme kararıyla hükmedilmiş olmasına rağmen süresi içinde ödenmeyen nafaka alacaklarını ifade eder.

Bu tür alacaklar yalnızca ödenmemiş nafaka miktarını değil, aynı zamanda gecikme nedeniyle işleyen yasal faizleri de kapsar.

Nafaka borcunun ihlali durumunda, alacaklı taraf hem icra takibi başlatma hakkına sahip olur hem de belirli koşullarda cezai yaptırımlar devreye girebilir.

Hesaplama Mantığı

  1. Ana Nafaka Tutarı: Ödenmeyen ayların nafaka tutarları toplu şekilde belirlenir.
  2. Yasal Faiz: Her bir gecikmiş ödeme için, ilgili tarihten itibaren faiz işler.
    • Faiz oranı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yıllık yasal faiz oranları esas alınarak hesaplanır.
    • Güncel faiz oranları resmi kaynaklardan teyit edilmelidir.

İcra Takibi Süreci

Nafaka alacaklısı, ödenmeyen nafaka borcu için icra takibi başlatarak alacağını tahsil edebilir. Bu süreçte:

  • Maaş haczi uygulanabilir (borçlunun çalıştığı iş yerinden doğrudan kesinti yapılır).
  • Banka hesaplarına bloke konulabilir.
  • Taşınır ve taşınmaz mallara haciz işlemi başlatılabilir.

Cezai Sorumluluk

Nafaka yükümlülüğünün ihlali, yalnızca icra takibi ile sınırlı kalmaz; aynı zamanda ceza hukuku kapsamında da değerlendirilir:

  • Türk Ceza Kanunu’na göre, nafaka borcunu kasten ödemeyen kişi hakkında 3 aya kadar tazyik hapsi uygulanabilir.
  • Bu ceza, ödeme yapılması durumunda kaldırılır; ödeme yapılana kadar ise kişi cezaevinde kalabilir.

📌 Önemli Not:
Birikmiş nafaka alacakları için zamanaşımı süresi 10 yıldır. Bu sürenin sonunda talep hakkı kaybedilebilir. Bu nedenle hak kaybı yaşamamak için icra süreci zamanında başlatılmalıdır.

Nafaka, yalnızca boşanma sonrası bir destek değil; ekonomik değişimlere karşı alıcının alım gücünü koruyan bir hukuki haktır. Artan enflasyon ve yaşam maliyetleri karşısında sabit kalan nafaka miktarları zamanla yetersiz hale gelebilir. Bu yüzden artış yöntemlerinin nasıl belirlendiği kritik bir sorudur.

1. Nafaka Artış Yöntemleri: Sabit Oran mı, Endeks mi?

Mahkeme veya taraflar anlaşmalı boşanma protokolünde nafaka artışını şu yöntemlerle belirleyebilir:

✅ Mahkemece Sabit Artış Oranı

Mahkeme kararında yıllık artış oranı doğrudan belirtilmişse (örneğin %15), bu oran her yıl otomatik olarak uygulanır. Taraflardan ek bir başvuru gerekmez.

✅ TÜFE’ye Endeksli Artış

Eğer sabit oran yoksa, nafaka alacaklısı TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) artışı talep edebilir. TÜFE, TÜİK tarafından açıklanan resmi enflasyon verisidir ve tüketicinin yaşam maliyetini yansıtır.

✅ ÜFE’ye Endeksli Artış

Yargıtay’ın yerleşik kararlarına göre genellikle ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) tercih edilir. ÜFE, üretim maliyetlerine odaklanır ve nafaka ödeyen kişinin ödeme gücünü daha adil yansıttığı düşünülür.

2. TÜFE mi ÜFE mi? Endeks Seçiminin Stratejik Önemi

EndeksTanımÖlçtüğü AlanNafakadaki Rolü
ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi)Üreticinin satış fiyatlarındaki değişimToptan fiyatlar, üretim maliyetleriGenellikle Yargıtay’ın tercihidir. Ödeme gücüne göre artışı esas alır.
TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi)Tüketici sepetindeki fiyat değişimiGıda, ulaşım, barınma gibi harcamalarTalep edilirse uygulanabilir. Alıcının yaşam standardını korumayı amaçlar.

3. Yargıtay Uygulaması ve “Taleple Bağlılık” İlkesi

Yargıtay her ne kadar ÜFE ağırlıklı bir yaklaşım benimsemiş olsa da, HMK madde 26’daki “taleple bağlılık ilkesi” gereği, mahkeme davacının açıkça belirttiği endekse göre karar vermek zorundadır.

📌 Örnek: Davacı, dilekçesinde açıkça “TÜFE’ye göre artış” istiyorsa; mahkeme ÜFE’ye göre artış yapamaz. Aksi durumda karar Yargıtay’dan döner.

➡️ Sonuç: Nafaka artırım talebinde bulunurken hangi endeksin baz alınacağının dilekçede açıkça belirtilmesi, sürecin hukuka uygun ve etkili ilerlemesi açısından kritiktir.

4. Nafaka Artırım Davası Açmak: Ne Zaman Gerekir?

Aşağıdaki durumlarda nafaka alacaklısı mahkemeye başvurarak nafaka artışını talep edebilir:

  • Enflasyon nedeniyle nafakanın alım gücü düşmüşse
  • Çocukların eğitimi, sağlık giderleri gibi yeni masraflar doğmuşsa
  • Tarafların gelir durumu ciddi şekilde değişmişse

Mahkeme, bu tür davalarda tarafların güncel mali durumunu ve çocuğun ihtiyaçlarını değerlendirerek yeni bir nafaka tutarı belirler.

Nafaka hesaplama ve miktarı hakkında en çok merak edilen soruları ve yanıtlarını aşağıda bulabilirsiniz:

❓ 20.000 TL maaş alan biri ne kadar nafaka öder?
Kesin bir oran yoktur, ancak uygulamada bu gelir seviyesindeki kişiler için 2.000 TL ile 5.000 TL aralığında nafaka ödenmesi mümkündür. Hakim, tarafların yaşam standardı, giderleri ve çocuk varsa ihtiyaçları gibi faktörleri dikkate alarak karar verir.
❓ 1 çocuk için nafaka miktarı neye göre belirlenir?
Çocuğun yaşı, sağlık durumu, eğitim ihtiyaçları ve velayet almayan ebeveynin ekonomik durumu belirleyicidir. Örneğin, geliri 20.000 TL olan bir ebeveyn için 3.000 TL (0–6 yaş) ile 5.000 TL (13–18 yaş) arasında nafaka kararı verilmesi mümkündür. Mahkeme, çocuğun üstün yararını esas alır.
❓ 50.000 TL maaşı olan biri ne kadar nafaka öder?
Bu düzeyde gelir sahibi bir kişi için ödenecek nafaka, tarafların yaşam tarzı ve ihtiyaçları doğrultusunda 7.500 TL ile 12.500 TL arasında olabilir. Ancak bu rakamlar, somut olaya ve hakimin takdirine göre değişebilir.
❓ 3.000 TL nafaka, 2025 yılında ne kadar olur?
Eğer artış oranı kararda belirtilmemişse, TÜFE oranına göre hesaplanır. 2025 yılı için TÜFE artışı %40 kabul edilirse:
3.000 TL × 1.40 = 4.200 TL
Ancak bu değer, kesin karar ve oranlara göre değişiklik gösterebilir.
❓ Eşe nafaka ne kadar süre ödenir?
Yoksulluk nafakası genellikle süresiz olarak hükmedilir. Ancak nafaka alan kişi yeniden evlenirse, vefat ederse veya ekonomik olarak yoksulluktan çıkarsa mahkeme kararıyla nafaka sonlandırılabilir.
❓ 30.000 TL maaş alan biri ne kadar nafaka öder?
Geliri 30.000 TL olan bir kişinin nafaka yükümlülüğü, çocuk sayısı ve nafaka türüne göre şekillenir. Uygulamada genellikle 4.000 TL ile 7.000 TL aralığında nafaka belirlendiği görülür. Net rakam, hakimin değerlendirmesine bağlıdır.
❓ 1 ay nafaka ödenmezse ne olur?
Nafaka borcu ödenmediğinde alacaklı taraf icra takibi başlatabilir. Bu durumda maaş kesintisi, banka hesabına veya taşınmazlara haciz gibi işlemler devreye girer. Ayrıca, ödememenin devamı halinde 3 aya kadar tazyik hapsi uygulanabilir.
❓ Evlilik dışı doğan çocuğa nafaka verilir mi?
Evet. Babalık tespiti yapılmışsa, evlilik dışında doğan çocuk için de iştirak nafakası talep edilebilir. Kanunen tüm çocuklar eşit haklara sahiptir; evlilik durumu bu hakları değiştirmez.

Bu içerik, nafaka hesaplamasında bilgilendirme amaçlıdırHukuki danışmanlık yerine geçmez. Boşanma davaları kendine özgüdür. Detaylı hukuki değerlendirme için bir avukattan danışmanlık alınması tavsiye olunur.

Kaynaklar

Yazar

  • Anıl Akalın, Ankara Barosu’na kayıtlı bir avukattır. Ağırlıklı olarak özel hukuk alanlarında çalışmakta, edindiği mesleki deneyimi anilakalin.av.tr adresinde yayımladığı içeriklerle paylaşmaktadır. Yayınların amacı, hukuki süreçler hakkında genel bilgi sunmak ve güvenilir bir kaynak oluşturmaktır.

Haber Bültenimize e-Posta ile
Kayıt Olun

Geri
Telefon
WhatsApp