İsim değiştirme; gülünç bir isme sahip olma, ismi sevmeme ya da aynı isim ve soy isimli birinin varlığı gibi durumlarda başvurulan bir yoldur. Bu işlem, dava açarak veya e-devletten belirli durumlarda nüfus müdürlüğüne başvurarak gerçekleştirilebilir. Bu yazımızda konu ile ilgili merak edilenleri ele alacağız.
İsim Değiştirme Nasıl Yapılır?
İsim değiştirme için iki farklı yöntem bulunmaktadır. Birincisi, mahkeme kararı ile isim ve soy ad değiştirmektir. Bu yöntemde, ismini değiştirmek isteyen kişilerin ikametgahlarının bulunduğu yerde bulunan Asliye Hukuk Mahkemesine yazılı bir dilekçe vermeleri ve dava açmaları gerekir. Dava açmak için haklı bir sebep göstermek ve isim değişikliği talebinin kişinin yararına olacağını kanıtlamak gerekmektedir. Mahkeme yolu daha uzun ve masraflı bir süreçtir.
İkinci yöntem ise, e-Devlet üzerinden isim değişikliği yapmaktır. Bu yöntemde, mahkeme kararı aranmaksızın belirli şartları taşıyan kişilerin nüfus müdürlüklerine başvurarak isimlerini değiştirmeleri mümkündür. E-Devlet üzerinden yapılacak değiştirme hizmetinin son tarihi 24 Aralık 2022’dir. Bu tarihten sonra bu hizmetten yararlanmak mümkün olmayacaktır.
İsim Değiştirme Davası
İsim değiştirme davası, mevcut isminden memnun olmayan kişilerin, kanunlara uygun olarak ismini veya soy ismini değiştirmek için açtığı bir hukuk davasıdır. Türk Medeni Kanunu’nun 27. maddesine göre açılabilir. Bu maddeye göre kişi, haklı sebeplerle ismini veya soy ismini değiştirmek isterse, nüfus siciline kayıtlı olduğu yerin asliye hukuk mahkemesine başvurabilir.
İsim değişikliği davasında; ismin bütünüyle farklı bir isimle değiştirilmesi, isme başka bir ismin ilave edilmesi veya iki isimden birinin çıkarılması istenebilmektedir. Fakat bu davayı açabilmek için haklı gerekçelere sahip olmak gerekmektedir. Haklı gerekçeler, mahkeme tarafından somut duruma göre belirlenir. Örneğin kişinin isminin alay konusu, telaffuzu güç, manasız veya toplumsal ahlak normlarına ters olması, haklı gerekçe olarak sayılmaktadır.
1. İsim Değiştirme Davası Nasıl Açılır?
İsim değiştirme davası açmak için, öncelikle istenen isim veya soy ad değişikliğinin gerekçesini belirten bir dilekçe hazırlamak gerekir. Dilekçede, kişinin kimlik bilgileri, mevcut ismi veya soy ismi, değiştirmek istediği ismi veya soyadı ve bunun nedenini açıkça yazmak zorunludur. Dilekçeye, nüfus cüzdanı fotokopisi, ikametgah belgesi, adli sicil kaydı ve varsa isim değişikliğini destekleyen belgeler eklenmelidir. Bu belgelerle birlikte, nüfus siciline kayıtlı olduğu yerin asliye hukuk mahkemesine başvurmak gerekir.
2. Hangi Mahkemede ve Kime Karşı Açılır
İsmini değiştirmek isteyenler, ikametgahlarının bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi’ne dilekçe vererek açılır. Dava dilekçesinde haklı gerekçeler açıklanmalıdır. Dilekçede karşı taraf olarak Nüfus Müdürlüğü belirtilir. Dava, davacı kendisi veya vekaletname verdiği avukat aracılığıyla açabilir. Reşit olmayanlar ise velilerinin rızasıyla davayı açabilirler.
3. Dava Ne Kadar Sürer?
İsim değiştirme davası, mahkemenin yoğunluğuna ve davanın durumuna göre değişmekle birlikte, genellikle 3-6 ay arasında sonuçlanır. Mahkeme başvuruyu inceleyerek, kişinin haklı sebeplere dayandığına karar verirse, değişikliğe izni verir. Mahkemenin kararı kesinleştikten sonra, kişi nüfus müdürlüğüne başvurarak yeni ismini nüfus cüzdanına işletebilir.
İsim Değiştirmenin Şartları
İsim değiştirme şartları, işlemin nasıl yapılacağına göre değişiklik göstermektedir. İsminizde veya soyadınızda imla hatası, anlam bozukluğu veya toplumun ahlak anlayışına uygun olmayan bir durum varsa, 06.12.2022 tarihine kadar e-devlet sistemi üzerinden veya nüfus müdürlüğüne başvurarak mahkemeye gitmeden isminizi değiştirme hakkınız bulunmaktadır.
Fakat bu süre dolduğu için, bu koşullara uyan veya başka nedenlerle farklı bir isme sahip olmak isteyenlerin artık dava yoluna başvurmaları zorunludur.
Dava yolu içinse hukuki geçerli nedenlerinizin bulunması gerekir. Bu nedenler şunlardır:
- Kişinin, yakınları ve/veya tanıdıkları tarafından başka bir isimle bilinmesi, çağrılması,
- Kişinin adının alay konusu olması,
- Toplumun ahlak kurallarına ters düşmesi,
- Telaffuzunun zor olması,
- Kişinin inanmadığı dinin değerlerini içermesi,
- İsmin, bir suç veya kötü bir olayla ilişkilendirilmesi.
Ayrıca şunu da belirtelim ki dava açma hakkınız kısıtlıdır. İsim değişikliği, aynı sebebe dayanarak yalnızca bir kere yapılabilir. Talebin geri çekilmesi veya davanın reddedilmesi durumunda tekrar açılamaz.
E-Devlet’ten İsim Değiştirmek
E-devletten isim değiştirmek istiyorsanız, öncelikle, e-devlet sistemine giriş yapmanız gerekir. Devamında, isim veya soy isim düzeltilmesine ilişkin hizmetini seçin. Bu hizmet, mahkeme kararı aranmaksızın belirli şartları taşıyan kişilerin ad veya soyadlarını değiştirmelerini sağlamaktadır. Bu şartlar şunladır:
- Ad veya soyadınızda yazım ve imla hatası varsa
- Ad veya soyadınızda düzeltme işareti kullanılmasından kaynaklanan anlam değişikliği varsa
- Ad veya soyadınız genel ahlaka uygun değilse
- Ad veya soyadınız toplum tarafından gülünç karşılanıyorsa
Bu şartlardan herhangi birini taşıyorsanız, başvuru formunu doldurabilirsiniz. Sonrasında, başvuru dilekçesini ikametgahınızın bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi’ne göndermeniz gerekir.
Bu işlemleri tamamladığınızda, il veya ilçe idare kurulu kararını beklemeniz gerekir. Karar olumlu çıkarsa, ad veya soyadınız değiştirilecektir. Bu hizmetten yararlanmak için son tarih 24 Aralık 2022’dir. Bu tarihten sonra e-Devlet’ten adınızı değiştirmek mümkün değildir.
Konu ile İlgili Sık Sorulan Sorular
İsim ve soy isim değişikliği ile ilgili en fazla sorulan soru ve cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.
İsim değişikliği davası ile isim tamamen değiştirilebileceği gibi; eski isim kaldırılmadan yanına yeni bir isim eklenmesi de mümkündür.
18 yaşından küçükler de isim değiştirebilir. Ayırt etme gücü olan 18 yaşından küçük kişiler, isim değiştirme davasını vasi ya da velisi aracılığıyla açabilir. Veliler, çocuğun isim değişikliği davasını açmaktan kaçınırsa; 18 yaş altında olan çocuk davayı kendisi açarak ismini değiştirebilir. Fakat böyle bir durumda hakim, davada taraf olacak bir vasinin atanmasını da talep edebilmektedir.
Çocukların ve bebeklerin isim değişikliği, yasal temsilcileri ile yani velileri aracılığıyla yapılır. Baba ve anne, isim değişikliği davası açarak çocuğun ya da bebeğin ismini değiştirebilir. Ancak, bu durumda da isim değişikliği için haklı bir sebep bulunmalıdır.
8049 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 27. Maddesi’nin son fıkrasına göre; isim değiştirilmesi nedeniyle herhangi bir şekilde zarara uğrayan kişiler, bu kararın öğrenilmesinden itibaren 1 sene içerisinde ismin değiştirilmesi kararının kaldırılması için dava açabilir.
Yurt dışındayken isim değiştirme davası açmak mümkündür. Davanın açılacağı yetkili mahkeme, isim değiştirecek kişinin Türkiye’de yerleşim yerinin bulunup bulunmamasına göre farklılık gösterecektir. Türkiye’den bir avukat ile iletişime geçildiği takdirde, hukuki işlemleriniz vekaleten gerçekleştirilecektir.