Hızlı ve sorunsuz bir boşanma süreci istiyor olabilirsiniz. Ancak anlaşmalı boşanma şartları, yalnızca tarafların karşılıklı “boşanmayı istemesiyle” tamamlanan basit bir işlem değildir.
Kanunen belirlenmiş bazı temel kriterler sağlanmadığı takdirde dava, çekişmeli sürece dönebilir. Bu durum hem zaman kaybı hem de ilave masraflar anlamına gelir. Ayrıca, eksik veya usule aykırı belgeler, mahkemece dava dilekçesinin reddedilmesine dahi yol açabilir.
Bu rehberde, Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesi uyarınca anlaşmalı boşanma için aranan dört temel şartı sade bir dille açıklıyor, 2025 yılına güncellenmiş bilgilerle sürece nasıl hazırlanmanız gerektiğini aktarıyoruz.
Anlaşmalı Boşanma Nedir?
Anlaşmalı boşanma, tarafların evlilik birliğini karşılıklı mutabakatla sona erdirmesi anlamına gelir. Hukuken, bu yöntem çekişmeli boşanmanın aksine taraflar arasında anlaşmazlık bulunmadığını ve boşanmanın temel şartlarının önceden uzlaşmayla belirlendiğini ifade eder.
Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesine göre; evlilik en az bir yıl sürmüşse ve eşler ya birlikte mahkemeye başvurmuş ya da biri diğerinin açtığı davayı kabul etmişse, hâkim tarafları bizzat dinleyerek boşanma iradelerinin serbestçe oluştuğuna kanaat getirirse boşanmaya karar verebilir.
Bu noktada velayet, nafaka, mal paylaşımı ve tazminat gibi hususlar taraflar arasında yazılı bir protokolle netleştirilmelidir. Yani anlaşmalı boşanma, yalnızca boşanmayı istemek değil; aynı zamanda boşanmanın tüm sonuçları üzerinde anlaşmaya varmak anlamına gelir.
Daha fazla bilgi için: Anlaşmalı Boşanma Rehberi
Kanuni Dayanak: TMK 166/3 ve İlgili Mevzuat
⚖️ Türk Medeni Kanunu m.166/3, anlaşmalı boşanmanın dayanağını oluşturan düzenlemedir. İlgili hüküm şu şekildedir:
“Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır.”
Bu düzenleme; anlaşmalı boşanmanın mümkün olabilmesi için yalnızca tarafların anlaşması değil, hâkimin de bu anlaşmayı uygun bulması gerektiğini açıkça ifade eder.
🔎 Dava süreci boyunca usul hükümleri açısından Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) da dikkate alınır. Özellikle dilekçe içerikleri ve duruşma düzeni bu kanuna göre belirlenmektedir.
Anlaşmalı Boşanma İçin Gerekli 4 Temel Şart (2025)
📌 Anlaşmalı boşanma şartları, Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesi kapsamında net biçimde tanımlanmıştır. Aşağıdaki dört şartın tamamı birlikte sağlanmazsa, dava reddedilir veya çekişmeli boşanma sürecine dönüşebilir.
Hızlı Bakış:
1️⃣ Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması
2️⃣ Eşlerin birlikte başvurması veya bir eşin davayı kabul etmesi
3️⃣ Tarafların duruşmaya şahsen katılarak iradelerini açıklaması
4️⃣ Tüm konularda uzlaşı + yazılı protokol sunulması
1️⃣ En Az Bir Yıl Evlilik Süresi
TMK 166/3’e göre, anlaşmalı boşanma davası ancak resmî nikâhtan itibaren en az bir yıl geçmişse açılabilir. Bu süre dolmamışsa, eşler anlaşmış bile olsa dava reddedilir.
- Yargıtay içtihatlarına göre; imam nikâhı, nişanlılık ya da fiilî birliktelik bu süreye dahil edilmez. Süre, yalnızca resmi evlilik tarihi ile dava tarihi arasındaki zaman dilimini kapsar.
- 📌 Yargıtay 2. HD, 07.11.2007, E: 2007/1911, K: 2007/15180:
“Dava tarihinde 1 yıl dolmamışsa TMK 166/3 uygulanamaz.”
2️⃣ Birlikte Başvuru veya Dava Kabulü
Eşler ya ortak dilekçeyle birlikte başvurmalı, ya da açılan davayı diğer eş duruşmada açıkça kabul etmelidir.
- Kabul beyanı tutanağa geçirilmeli ve imzalanmalıdır. Yazılı beyan da sunulabilir.
- Ortak başvuru, tek bir dilekçeyle yapılabilir.
- Kabul beyanı ise duruşma esnasında ya da ayrı bir dilekçeyle sunulabilir. Beyanlar, tutanağa geçirilip imzalanmalıdır.
- 📌 Yargıtay 2. HD, 09.03.2009, E: 2008/1912, K: 2009/4076:
“Taraflar bizzat dinlenmeden sadece vekillerle anlaşmalı boşanma yapılamaz.”
🔗 Daha fazla bilgi ve dilekçe için örnek format: Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi
3️⃣ Duruşmaya Bizzat Katılım ve İrade Beyanı
Boşanma hakkı, kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır. Bu nedenle eşlerin her biri mahkeme huzurunda bizzat hazır bulunmalı ve boşanmak istediklerini açık şekilde beyan etmelidir.
Hâkim şu soruları yöneltebilir:
- Kararınızda özgür ve kararlı mısınız?
- Protokol içeriğini kendi rızanızla mı imzaladınız?
- Protokoldeki tüm düzenlemeleri anladınız mı?
Vekil beyanı yeterli değildir. Eşlerin şahsen dinlenmesi zorunludur. Hâkim, iradenin serbestçe açıklandığına kanaat getirmezse dava reddedilir.
- 📌 Yargıtay 2. HD, 2.3.2015, E: 2014/16819, K: 2015/3251
“Eşler asil olarak dinlenmeden karar verilemez.”
4️⃣ Yazılı ve Eksiksiz Protokol ile Tam Mutabakat
Anlaşmalı boşanma için eşlerin; nafaka, velayet, mal paylaşımı ve diğer sonuçlar üzerinde tam uzlaşı sağlamış ve bunu protokol metniyle yazılı hale getirmiş olmaları gerekir. Hâkim, protokolü uygun bulmazsa anlaşmalı boşanma gerçekleşemez.
- Bu protokol, duruşma tutanağına geçirilerek ya da yazılı olarak mahkemeye sunulmalıdır.
- ⚠️ Protokolde çelişki veya belirsizlik varsa, dava reddedilebilir.
- 📌 YHGK, 07.06.2022, E: 2019/8-335, K: 2022/850:
“Mal rejimi tasfiyesi anlaşma ile yapılabilir ancak açık ve şüpheye yer vermeyecek şekilde düzenlenmelidir.” - 📌 YHGK, 27.11.2013, E: 2013/8-185, K: 2013/1601:
“Protokolde ‘mal talepleri yoktur’ ibaresi, tasfiyeyi kapsayabilir.”
🔗 Örnek boşanma protokolü ve detaylar: Anlaşmalı Boşanma Protokolü 2025
Anlaşmalı boşanma şartları, sadece uzlaşıya dayalı bir irade değil, aynı zamanda belirli usul ve içerik kurallarını da gerektirir. Eksik şart, boşanma sürecinin uzamasına ya da çekişmeliye dönmesine neden olabilir.
Şartlar Sağlanmazsa Ne Olur?
Anlaşmalı boşanma şartları eksikse, mahkeme doğrudan boşanma kararı veremez. Bu durumda dava genellikle çekişmeli boşanma sürecine döner ve yargılama uzar.
En sık karşılaşılan durumlar:
- Evliliğin 1 yıllık süresi dolmamışsa → dava usulden reddedilir.
- Taraflar duruşmaya katılmaz ya da protokol eksikse → çekişmeliye dönüşür.
- Eşler duruşmada iradelerini açıkça beyan etmezse → hakim kararsız kalır ve dava reddedilebilir.
Sonuçları:
- Yargılama süresi uzar (aylarca sürebilir).
- Masraf artar: Harç, bilirkişi, tanık, ek dilekçeler.
- Çekişmeliye dönerse, taraflar kendi lehine tanık dinletebilir, iddia-delil sunmak zorunda kalır.
- Protokol uygun değilse yeniden hazırlanması gerekir.
📌 Özellikle protokol eksikliği veya irade beyanının tutarsız olması, en sık davayı uzatan unsurlar arasındadır. Bu nedenle en başta bir anlaşmalı boşanma avukatından destek alarak hareket etmek, sürecin tek celsede tamamlanmasını kolaylaştırır.
Adım Adım Anlaşmalı Boşanma Süreci
Anlaşmalı boşanma davaları, gerekli şartlar eksiksiz sağlandığında kısa sürede sonuçlanabilir. İşte sürecin 6 temel adımı:
1️⃣ Evliliğin 1 yılı tamamlanmış olmalı
Resmî nikâh tarihinden itibaren en az 1 yıl geçmiş olmalıdır. Bu süre dolmadan yapılan başvurular TMK 166/3’e göre reddedilir.
2️⃣ Taraflar boşanma konusunda mutabık kalır
Nafaka, mal paylaşımı, velayet gibi tüm hukuki sonuçlar üzerinde uzlaşma sağlanmalıdır. Anlaşma özgür irade ile yapılmalı ve dayatmaya dayanmamalıdır.
3️⃣ Boşanma protokolü hazırlanır ve imzalanır
Anlaşmaya varılan tüm hususlar yazılı hale getirilir. Bu protokol dava dilekçesiyle birlikte sunulacaktır.
🔗 Protokol yapısı ve örnek düzenlemeler için: Anlaşmalı Boşanma Protokolü 2025
4️⃣ Dava dilekçesi yazılır ve başvuru yapılır
Protokol ile birlikte dilekçe hazırlanarak yetkili Aile Mahkemesi tevzi bürosuna sunulur.
📄 Dilekçe örneği ve detaylı bilgi için: Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi Örneği 2025
5️⃣ Taraflar duruşmaya bizzat katılır
Boşanma, kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır. Eşler mahkemede hazır bulunmalı ve protokolü kendi özgür iradeleriyle kabul ettiklerini beyan etmelidir.
6️⃣ Hâkim karar verir, süreç tamamlanır
Protokol uygun bulunursa ve tarafların iradeleri netse, boşanma kararı verilir.
Süreç şu adımlarla tamamlanır:
- Gerekçeli karar yazılır
- Karar taraflara tebliğ edilir
- Temyiz hakkından feragat edilirse karar kesinleşir
- Karar Nüfus Müdürlüğü’ne bildirilir ve kayıtlar güncellenir
📝 Anlaşmalı boşanma sürecinde her adımın usulüne uygun yürütülmesi, gereksiz zaman kaybı ve hak kayıplarının önüne geçer. Sürecin bir anlaşmalı boşanma avukatı rehberliğinde yürütülmesi, hak kayıplarının önlenmesi ve işlemlerin hızlı sonuçlanması açısından önemlidir.
📌 Hukuki sorularınız ve değerlendirme ihtiyacınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Dava Masrafları & Ücretler (2025)
Anlaşmalı boşanma sürecinde yalnızca protokol ve dilekçe ile başvuru yapılmaz; belirli yasal masrafların da karşılanması gerekir. 2025 yılı itibarıyla, dava açılışı sırasında öngörülen zorunlu kalemler şu şekildedir:
Zorunlu Harç ve Giderler
| Ücret Kalemi | Tutar (2025) |
| Başvuru Harcı | 427,60 TL |
| Peşin Harç | 427,60 TL |
| Gider Avansı (ortalama) | ~1.500 TL |
| Toplam Tahmini Mahkeme Masrafı | 2.400 – 2.500 TL |
Not: Tebligat sayısı, tanık dinlenmesi veya bilirkişi incelemesi gibi faktörler bu tutarı artırabilir.
⚖️ Avukat Ücretleri
2025 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre anlaşmalı boşanma davası vekillik ücreti en az 30.000 TL + KDV olarak belirlenmiştir. Baroların il bazlı tavsiye tarifeleri farklılık gösterebilir. Örneğin Ankara Barosu, bu tutarı 81.500 TL olarak önermektedir.
Her davanın içeriği ve kapsamı farklı olabilir. Bu nedenle, bir avukatla çalışmak, sürecin sağlıklı yürütülmesi ve hak kaybı yaşanmaması açısından önem taşır.
👉 Daha fazla bilgi ve değerlendirme için: Ankara Anlaşmalı Boşanma Avukatı sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular
1. Anlaşmalı boşanmada aynı gün boşanılır mı?
Mahkemenin iş yüküne göre değişmekle birlikte, tüm belgeler tamamsa ve hâkim uygun bulursa tek celsede boşanma mümkündür. Ancak duruşma tarihi genellikle dava açıldıktan birkaç gün ila birkaç hafta sonra verilir.
2. Boşanmak isteyen biri ilk ne yapmalı?
Eşler anlaşmaya varmışsa, ilk adım olarak protokol hazırlanmalı ve ardından dilekçe yazılmalıdır. Belgelerle birlikte Aile Mahkemesi’ne başvuru yapılır. Sürecin hukuka uygun ilerlemesi için avukata danışılması önerilir.
3. E-Devlet üzerinden boşanma davası açılabilir mi?
Hayır. E-Devlet üzerinden boşanma davası açılamaz. Ancak e-imza sahibiyseniz, UYAP Vatandaş Portalı üzerinden dava açabilir veya mevcut dosyanızı takip edebilirsiniz.
4. Eşler ne kadar ayrı kalırsa boşanır?
Anlaşmalı boşanma için ayrılık süresi aranmaz; tek şart, resmi evliliğin en az 1 yıl sürmesidir. Ayrı yaşam süresi yalnızca çekişmeli boşanmalarda, eylemli ayrılık gerekçesiyle gündeme gelir.
5. Hâkim hangi durumlarda boşamaz?
Şartlar sağlanmamışsa, protokol eksikse ya da tarafların iradesi şüpheli bulunursa hâkim boşanmaya karar vermez. Ayrıca hâkim, kamu düzenine aykırı hükümleri kabul etmez.
6. Tek celsede boşanmak mümkün mü?
Evet, tüm belgeler eksiksiz ve taraflar hazırsa, tek duruşmada karar verilebilir. Bu nedenle protokolün doğru hazırlanması ve tarafların duruşmada açık irade göstermesi önemlidir.
7. Boşanmada çocuklar kimde kalır?
Çocuğun üstün yararı gözetilerek karar verilir. Tarafların anlaşması önemli olmakla birlikte, hâkim nihai kararı verir. Çocuğun yaşı, ihtiyaçları ve ebeveynin koşulları dikkate alınır.
8. Boşanırken kadın neler talep edebilir?
Kadın, tazminat, yoksulluk nafakası, çocukların velayeti ve iştirak nafakası gibi taleplerde bulunabilir. Taleplerin kabulü, kusur durumu ve delillerle desteklenmesine bağlıdır.
Hukuki Uyarı
📌 Bu içerik, bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki danışmanlık yerine geçmez. Her boşanma süreci kendine özgüdür. Detaylı hukuki değerlendirme için bireysel danışmanlık alınması gerekir.
Kaynakça
- Türk Medeni Kanunu madde 166/3
- Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK)
- Yargıtay 2. HD, 2.3.2015, E: 2014/16819, K: 2015/3251
- Yargıtay 2. HD, 07.11.2007, E: 2007/1911, K: 2007/15180
- Yargıtay 2. HD, 09.03.2009, E: 2008/1912, K: 2009/4076
- YHGK, 07.06.2022, E: 2019/8-335, K: 2022/850
- 2025 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi
- Ankara barosu ücret tarifesi tavsiye
Yazar Hakkında
👤 Av. Anıl Akalın
Ankara Barosu’na kayıtlı avukat. Aile hukuku ve boşanma davaları alanında mesleki tecrübesiyle bu içeriği 2025 yılında gözden geçirmiştir