Kaza Sonrası Araç Değer Kaybı: Haklarınızı Öğrenin 

Bir araç kaza yaptığında, değeri eskisine göre azalır. Bu duruma “araç değer kaybı” denir. Birçok araç sahibi için kaygı verici bir durumdur. Konu ile ilgili merak ettikleriniz için yazımıza göz atabilirsiniz. 

Kaza Sonrası Değer Kaybı Nedir? 

Trafik kazasında zarar gören bir aracın, kaza öncesine kıyasla daha düşük bir değere sahip olmasına araç değer kaybı denir. Bu kaybın miktarı; kazanın şiddetine, hasarın büyüklüğüne ve aracın markasına bağlı olarak değişir. Aracın ne kadar değer kaybettiği, kaza sonrası ve kaza öncesi piyasa değerleri arasındaki farkla belirlenir. 
Değer kaybı tazminatı ise kaza nedeniyle maddi zarara uğrayan kişinin, kaybını gidermek için sigorta şirketinden aldığı bir tazminattır. Bu tazminat, kaza öncesindeki ve sonrasındaki araç değerleri arasındaki fark kadar olur. 

Değer Kaybını Kim Karşılar?  

Trafik kazasında kusuru fazla olan taraf, aracın uğradığı kaybı karşılar. Yani kazada kusurunuz bulunmuyor ya da karşı tarafa oranla daha az ise karşı taraf aracınızda meydana gelen değer kaybını gidermek zorundadır. Dava; diğer aracın sahibine, sürücüsüne veya bu kişinin zorunlu mali mesuliyet sigortasına karşı açılabilir.  

Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır? 

Araç değer kaybı hesaplaması, bir aracın kaza nedeniyle eski değerinin ne kadar altına düştüğünü belirlemek için yapılan bir işlemdir. Bu işlem, değişik kriterler ve yöntemler dikkate alınarak gerçekleştirilir. 

Araç Değer kaybı hesaplama formülü: DVK = (H * K * Y * O) / 100 

Formüldeki değişkenler: 

• DVK: Değer kaybı 
• H (Hasar oranı): Aracın ne kadar hasar gördüğünü gösteren bir değerdir. Ekspertiz raporuyla hesaplanır. Hasarın yerine ve büyüklüğüne bağlı olarak farklılık gösterir. 
• K (Katsayı): Aracın türüne, cinsine ve öteki niteliklerine göre saptanır. Bu katsayılar, sigorta kuruluşları ve uzmanlık şirketleri tarafından oluşturulan listelerde yer alır. 
• Y (Araç yaşı): Aracın yaşı ne kadar yüksekse, değerdeki kayıp da o kadar az olur. 
• O (Onarım maliyeti): Hasar gören parçaların tamiri veya yenisiyle değiştirilmesi için harcanan parayı belirtir. 

Örnek Hesaplama: 

• Bir aracın hasar oranı %30, katsayısı 0.8, yaşı 5 ve onarım maliyeti 100.000 TL olsun. Bu durumda araç değer kaybı şu şekilde hesaplanır: 
• DVK = (30 * 0.8 * 5 * 10.000) / 100 = 120.000 TL 

Değer kaybı hesaplamada dikkat edilmesi gerekenler: 

• Bu formül, her olaya uygun olmayabilir; çünkü genel bir formüldür. 
• Hesaplamayı en doğru şekilde yapmak istiyorsanız, bir uzmana ekspertiz yaptırmanızı tavsiye ederiz. 

Araç değerindeki kaybı etkileyen faktörler: 

• Kazanın şiddeti: Kaza ne kadar şiddetli olursa, araçtaki zarar da o ölçüde artar. Bu da araçtaki değer kaybının yükselmesine sebep olur. 
• Hasarın boyutu: Hasar yükseldikçe, aracın tamiri de o kadar zor ve masraflı olur. 
• Aracın modeli: Lüks ve pahalı araçlar, kazaya maruz kaldıklarında daha çok değer kaybeder. 
• Aracın yaşı: Eski araçlar, trafik kazası sonucunda daha az değer kaybederler. 
• Aracın kilometresi: Kilometresi fazla olan araçlar, kaza yaptığında daha az değer kaybeder. 
• Ekspertiz raporu: Ekspertiz raporu, değer kaybı hesabında en önemli unsurlardan biridir. Kayıp değer bu rapor ile belirlenir. 

Unutmayın: 

Hesaplama yönteminin uygun seçilmesi gereklidir. Kullanılan yöntemin gerekçeleri ve kanıtları güvenilir olmalıdır. Hesaplamada kullanılan değerlerin doğru ve güncel olması şarttır. 

En doğru ve güvenilir yöntem, bir ekspertiz firmasına başvurmaktır. Ekspertiz firması, aracınızı ayrıntılı bir şekilde kontrol ederek hasar durumunu ve kaybedilen değeri belgeler. Bu belge, tazminat istemlerinizde resmi evrak olarak işe yarar.

Değer Kaybı Tazminatı Hakkınız Var mı? 

Bir araç, trafik kazası nedeniyle hasar görürse; kaza öncesindeki değerinden daha düşük bir değere sahip olur. Bu durumda, mağdurun zararını karşılamak için sigorta şirketi tarafından değer kaybı tazminatı ödenir. 

Tazminat talep edebilmeniz için: 

• Kaza başka bir kişinin kusuruyla meydana gelmelidir. Kazayı kendi kusurunuz nedeniyle yaparsanız, tazminat isteyemezsiniz. 
• Aracınızın trafik sigortası ile güvence altına alınmış olması gerekir. 
• Hasarın maddi hasar niteliğinde olması gerekir. 
• Zamanaşımı süresi dolmamalıdır. Değer kaybında zamanaşımı süresi 2 yıldır. 

Bu şartlar taşınıyorsa sigorta şirketine başvurarak, aracınızda meydana değer düşüşünü talep edebilirsiniz. Sigorta şirketi ödeme yapmaz veya gerçek değerinden daha az ödeme yaparsa dava yoluna başvurmanız gerekir. 

Değer Kaybı Tazminatı Nasıl Alınır? 

Trafik kazası sonucunda aracınız hasar gördüyse, bu hasarı gidermek için bazı prosedürleri yerine getirmeniz gerekir. Araç değer kaybı tazminatı almak için şu adımları takip edebilirsiniz: 

1. Adım: Kazayı Kusurlu Aracın Sigorta Şirketine İletin 

Kusurlu aracın trafik sigortasını yapan şirkete başvurmanız gerekir. Başvurunuzda: Kaza zamanı, yeri, kusurlu aracın bilgileri ve hasarın durumu gibi ayrıntıları belirtmeniz önemlidir. 

2. Adım: Aracınızı Ekspertize Sokun 

Sigorta şirketine başvurduktan sonra, aracınızdaki hasarı değerlendirmek üzere ekspertize göndermeniz gerekir. Ekspertiz, aracın kaza öncesindeki ve sonraki değerini tespit edecektir. Ekspertiz firmasını seçerken, sigorta şirketinin tavsiye ettiği firmaları tercih edebilirsiniz. 

3. Adım: İstenen Belgeleri Tamamlayın 

Tazminat isteğiniz için şu belgeleri hazırlamanız gerekir: 

• Ruhsat 
• Ekspertiz raporu 
• Hasar tutanağı 
• Kaza tespit tutanağı 
• Dilekçe 

Belgelerin eksiksiz olmasına özen gösterin. 

4. Adım: Sigorta Şirketine Başvurun 

Hazırladığınız bu belgeleri, dilekçenizle birlikte sigorta şirketine iletmelisiniz. Dilekçenizde, ne kadar tazminat talep ettiğinizi ve bunun gerekçesini net bir şekilde yazmanız gerekir. 

5. Adım: Sigorta Şirketinin Cevabını Bekleyin 

Sigorta şirketi, gönderdiğiniz belgeleri ve dilekçeyi değerlendirecektir. Değer kaybı tazminatı isteğiniz, sigorta şirketinin sözleşme koşullarına ve yasalara uygun olup olmadığına bakılarak karara bağlanacaktır. 

6. Adım: Tazminatın Ödenmesi 

Sigorta şirketi, yaptığı inceleme sonucunda tazminat isteğinizi kabul ederse; tespit ettiği bedeli size ödeyecektir.  

Tazminat alma sürecinde: 

• Sigorta şirketiyle olan tüm görüşmelerinizi yazılı tutmanız yararınıza olur. 
• Belgelerinizi tam ve doğru bir şekilde doldurduğunuzdan emin olun. 
• Sigorta şirketinin tazminat isteğinizi kabul etmemesi veya ödediği tazminatın az olması durumunda, bir avukat yardımıyla hukuki haklarınızı arayabilirsiniz.  

Bu dava türünde avukat tutmak zorunlu olmasa da hukuki ve teknik bilgi gerektiren bir alandır. Bu nedenle, herhangi bir hak kaybı yaşamamak adına süreci avukat ile ilerletmeniz daha sağlıklı olacaktır. 

Gerekli Belgeler Nelerdir? 

Araç değer kaybı tazminatı almak için şu belgeleri toplamalısınız: 

Ana Belgeler: 

• Ruhsat: Aracın ruhsatının aslı veya fotokopisi 
• Ekspertiz Raporu: Aracın kaza öncesi ve sonrası değerini gösteren ekspertiz raporunun aslı 
• Hasar Tutanağı: Kazanın ardından çıkarılan hasar tutanağının aslı veya fotokopisi 
• Kaza Tespit Tutanağı: Kaza sonrası tutulan kaza tespit tutanağının aslı veya fotokopisi 
• Dilekçe: Kayba ilişkin tazminat isteğinizi ve miktarını belirttiğiniz başvuru dilekçesi 

Ek Belgeler: 

• Kimlik Belgesi: T.C. kimlik belgenizin fotokopisi 
• Vekaletname: Avukat vasıtasıyla başvuracaksanız vekaletname 
• Diğer Belgeler: Sigorta şirketinin isteyebileceği diğer belgeler 

Belgelerin Hazırlanması: 

• Belgeler tam ve doğru olmalıdır. 
• Ekspertiz raporu, sigorta şirketinin anlaşmalı ekspertizi veya uzman kişi tarafından hazırlanabilir. 
• Hasar tutanağı ve kaza tespit tutanağı, trafik kazası sonrasında polis veya jandarma tarafından hazırlanır. 
• Dilekçeyi sigorta şirketinin internet sitesinden veya şubelerinden alabilirsiniz. 

Sigorta şirketi ile olan iletişimlerinizi yazılı olarak gerçekleştirmeniz yararınıza olur. Gereken belgeleri tam ve doğru bir şekilde topladığınızdan emin olun. Sigorta şirketinin tazminat isteğinizi kabul etmemesi durumunda, bir avukata başvurarak hukuki süreci başlatabilirsiniz. 

Ekspertiz Süreci Nasıl İşler? 

Ekspertiz, bir aracın piyasa değerini ve hasarlı olup olmadığını tespit etmek için yapılan kapsamlı bir kontroldür. Bu kontrol; araç sigortası, alış-veriş, araç değer kaybı ve kredi başvurusu gibi çeşitli durumlarda gerekebilir. Ekspertiz süreci şu şekilde ilerler: 

1. Ekspertiz Firması Seçimi: 

• Sigorta şirketinin anlaşmalı olduğu panel ekspertizi veya bağımsız bir bilirkişi ekspertizi seçebilirsiniz. 
• Panel ekspertizi için herhangi bir ücret ödemezsiniz, bilirkişi ekspertizi için ise belli bir ücret ödeyebilirsiniz. 
• Firma seçerken güvenilirlik ve tecrübe kriterlerine dikkat etmeniz gerekir. 

2. Randevu: 

• Ekspertiz firması ile irtibata geçerek aracınız için uygun bir zaman belirlemeniz gerekir. 
• Randevuya giderken aracınızın ruhsatı ve diğer istenen belgeleri yanınızda götürmeniz gerekir. 

3. Aracın Kontrol edilmesi: 

• Ekspertiz; aracınızın kaporta, boya, motor, iç döşeme, lastik ve elektrik sistemi gibi tüm bölümlerini ayrıntılı bir şekilde kontrol ederek bir rapor oluşturur. 
• Kontrol sırasında fotoğraf ve video kaydı da yapılabilir. 

4. Raporun Hazırlanması: 

• Ekspertiz kontrolü sonucunda, aracınızın değerini ve hasarını gösteren bir rapor oluşturulur. 
• Rapor, araç sigortası, alış-veriş veya kredi başvurusu gibi farklı işlemlerde kullanılabilir. 

5. Raporun Teslim Edilmesi: 

• Ekspertiz raporu, kontrol sonrası size verilir. 
• Raporun içeriğini iyice okumanız ve bir sorunuz veya itirazınız varsa ekspertiz firması ile görüşmeniz gerekir. 

Ekspertiz Süresi: 

• Ekspertiz işlemi, aracın tipine ve zararına bağlı olarak farklılık gösterir. 
• Çoğunlukla birkaç saatte biter. 

Ekspertiz Ücreti: 

• Panel ekspertizi için para ödemezsiniz. 
• Bilirkişi ekspertizi için para ödersiniz. Ücret, ekspertiz şirketinin fiyat belirleme yöntemine göre değişir. 

Ekspertiz şirketi seçerken özenli davranmanız gerekir. Randevuya giderken gerekli belgeleri yanınıza aldığınızdan emin olun. Yapılacak inceleme ile aracınız ayrıntılı şekilde kontrol edilecek ve kaybettiği değer tespit edilecektir.

Değer Kaybı Tazminatı için Hukuki Yollara Başvurma 

Sigorta şirketi, araç değer kaybı tazminatı talebinizi reddederse ya da anlaşma sağlanamazsa, hakkınızı aramak için bir avukat ile hukuk yoluna başvurabilirsiniz. Hukuki yollar şu şekildedir: 

1. Sigorta Tahkim Komisyonu: 

• Sigorta şirketinizle anlaşmazlığa düşerseniz veya değer kaybı tazminatı alamazsanız, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapabilirsiniz. 
• STK, sigorta şirketleriyle sigortalılar arasındaki sorunları çözmek için kurulmuş bir alternatif uyuşmazlık çözüm mekanizmasıdır. 
• Mahkeme yoluna kıyasla daha kısa sürer. Süreç, genelde birkaç ay içerisinde sonuçlanır. 

2. Mahkemede Dava Açmak: 

• Sigorta Tahkim Komisyonu haricinde, asliye ticaret mahkemesine (yoksa asliye hukuk mahkemesine) başvurarak dava açabilirsiniz. 
• Dava dilekçenizde; yaşanan olayı, tazminat isteğinizi ve bunun nedenini net bir şekilde ifade etmeniz gerekir.  
• Dava aşamasında, bilirkişi raporu ve tanık ifadeleri gibi kanıtlar toplanabilir. 
• Dava, birkaç yıl sürebilir. 

Hukuki Yolla başvururken Dikkat Etmeniz Gerekenler: 

Dava açmak için kazadan itibaren 2 yılınız vardır. Bu süre dolduktan sonra hak talebinde bulunamazsınız. Dava giderleri ve bilirkişi masrafları gibi harcamaları hesaba katmanız gerekir.  

Dava öncesi bir avukatla görüşmeniz yararlı olur. Avukat, size hukuki haklarınızı ve dava boyunca yapmanız gerekenleri anlatacaktır. Avukata vekaletname çıkarmanız halinde, bütün süreci sizin yerinize avukatınız takip edecektir. 

Araç Değer Kaybı Davası Nasıl Açılır? 

Trafik kazası sonucu aracınızın değeri düştüyse ve bu durumdan maddi zararınız olduysa, sigorta şirketine karşı değer kaybı davası açarak tazminat talep edebilirsiniz. 

Dava Açmadan Önce Yapılması Gerekenler: 

• Sigorta Şirketine Başvuru: Tazminat isteğinizi sigorta şirketine yazılı olarak bildirmeniz gerekmektedir. Başvurunuzda kaza tarihi, hasar miktarı ve istediğiniz tazminat tutarı net bir şekilde yazılmalıdır.  
• Sigorta Şirketinin Cevabı: Sigorta şirketi tazminat isteğinizi kabul etmezse veya size uygun bir tazminat önermezse dava açma hakkınız vardır.  
• Avukatlık Hizmeti: Dava açmadan önce bir avukattan hukuki destek almanız faydalı olacaktır. Avukatınız, dava sürecinde size rehberlik edecek ve haklarınızı savunmanıza katkı sağlayacaktır.  

Dava Süreci: 

1. Zamanaşımı: Dava için zamanaşımı 2 yıldır. Kazanın olduğu tarihten itibaren 2 yıl içerisinde dava açmanız gerekir. Aksi takdirde, hakkınız zamanaşımına uğrar. 

2. Yetkili ve Görevli Mahkeme: Değer kaybı davası, kaza yerinin bağlı olduğu asliye ticaret mahkemesinde veya sigorta şirketinin merkez veya bölge müdürlüğünün bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinde görülebilir. 

3. Dava Dilekçesi: Dava dilekçesinde; davacı ve davalı kimlik bilgileri, kaza olayı, hasar durumu, istenen tazminat miktarı ve nedeni ifade edilmelidir. 

4. Deliller: Dava dilekçesine eklenmesi gereken belgeler arasında; kaza raporu, hasar raporu, ekspertiz raporu, araç ruhsatı, fatura ve diğer belgeler bulunmaktadır. 

5. Dava Süreci: Dava dilekçesi ve deliller mahkemeye iletildikten sonra, mahkeme gerekli gördüğü takdirde bilirkişi tayin edebilir ve tanık dinleyebilir. Dava süreci birkaç yıl alabilir. 

Değer kayıplarına ilişkin davalar, hukuki bilgi ve uzmanlık gerektirir. Süreç boyunca yapacağınız herhangi bir hata veya eksiklik, hakkınızı olumsuz şekilde etkileyebilir; hatta tamamen kaybetmenize yol açabilir. Bu nedenle, alanında uzman bir avukat ile süreci yürütmek her zaman daha sağlıklı bir yoldur. Konu ile ilgili merak ettiklerinizi bize sorabilirsiniz. 

Sıkça Sorulan Sorular

Konu ile ilgili en merak edilen soru ve cevaplar aşağıdadır.

Değer kaybının anlamı nedir? 

Bir aracın, trafik kazası sonrasında uğradığı zarar nedeniyle eskisine kıyasla daha az değerli olmasıdır. 

Değer kaybı tazminatı alabilmek için hangi şartlar gereklidir? 

• Kazada hiç kusuru olmamak veya tam kusurlu olmamak 
• Kazanın zorunlu trafik sigortası kapsamına girmesi 
• Aracın hasarının yetkili serviste tamir edilmiş olması 
• Değerdeki kaybın ekspertiz raporu ile kanıtlanması 

Tazminatı miktarı nasıl belirlenir? 

Aracın kaza öncesi ve sonrası ikinci el piyasa değeri arasındaki farka göre hesaplanır. Bu fark, ekspertiz raporu ile tespit edilir. 

Tazminat için başvuru süresi nedir? 

Başvuru süresi 2 yıldır. Kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 2 yıl içinde dava açılması gerekir. 

Dava açmadan önce neler yapmalıyım? 

• Sigorta şirketine yazılı olarak tazminat talebinde bulunun. 
• Gerekli belgeleri tam ve doğru bir şekilde hazırlayın. 
• Sigorta şirketinin tazminat talebinizi kabul etmemesi veya uygun bir tazminat önermemesi durumunda bir avukata başvurun. 

Dava ne kadar zaman alır? 

Ortalama 1-2 yıl alabilir. 

Avukat tutmam gerekir mi? 

Hayır, bu davada avukat tutmak zorunda değilsiniz. Ancak, yasal haklarınızda kayıp yaşamamak için bir avukata başvurmanız faydalıdır. 

E-Devlet’ten Araç Değer Kaybı Başvurusu Yapılır Mı?  

Hayır, yapılamaz. Bu yanlış algının sebebi, e-Devlet aracılığıyla ekspertiz raporu alınabilmesidir. Eksper raporu, oluşan hasarı belirlemek için kullanılır.

Tazminat Kaç Günde Ödenir?  

Yapılan başvuru, sigorta şirketince olumlu karşılanırsa 15 gün içinde ödeme yapılır. Ancak, şirket ödeme yapmazsa tahkim yoluna başvurmalısınız. Sigorta tahkim yolu ortalama 4 ila 6 ay arası sürmektedir. 

Km Sınırı Var Mı?  

2024 itibariyle araç değer kaybında kilometre sınırı bulunmamaktadır. 

Kaybı Kasko Karşılar Mı?  

Kasko poliçeleri, genel olarak tamir nedeniyle oluşan değer kaybını kapsamaz. Ancak, kasko kapsamında bu maddeye yer verildiyse karşılar.